Szczecin. Rewolucyjny projekt na pandemiczne czasy – TEATR W PACZCE.

TEATR W PACZCE – Mikrofestiwal Teatrów Domowych to pierwszy na świecie (wirtualny i bezpieczny) przegląd amatorskich spektakli teatralnych wyreżyserowanych i zagranych przez szczecińskie rodziny i przyjaciół w ich własnych domach. Na dywanach, wykładzinach, kaflach, panelach lub parkietach.

Wśród realizatorów projektu uznani twórcy – reżyser teatralny Marcin Liber, rozchwytywana kostiumografka Hanka Podraza, aktorka i performerka Agata Elsner, dramatopisarka Marta Jagniewska oraz znani szczecińscy animatorzy Maria Sztark i Łukasz Kowalski.

Wydarzeniem finałowym będzie wirtualny festiwal – videoprezentacje premier domowych (5 oraz 6 grudnia 2020). Trwa nabór uczestników – pozostały jeszcze wolne miejsca. Czas na zgłoszenia mija z końcem października 2020 roku.

To przedsięwzięcie artystyczno-animacyjne zaprojektowane z myślą o stworzeniu warunków do czynnego uczestnictwa w kulturze w sytuacji kryzysu epidemicznego i ograniczenia działalności instytucji kultury w całym kraju. Festiwalowe przedstawienia powstaną w przestrzeniach bezpiecznych – w domach uczestników.

Podstawą pracy będzie PACZKA Z TEATREM czyli zestaw typu “zrób to sam” w postaci kartonowego pudełka zawierający wszystko, co potrzebne do produkcji przedstawienia: tekst dramatyczny „Kolumna Zygmunta”, zeszyty ze wskazówkami reżyserskimi, propozycje projektów scenograficznych i kostiumograficznych oraz inne twórcze niespodzianki.

Zadaniem uczestników będzie stworzenie na ich podstawie kreatywnego spektaklu. Regulamin projektu dopuszcza wszelkie modyfikacje merytoryczne i formalne. Twórcy projektu będą w nieustanym kontakcie z uczestnikami, służyć będą wszelką pomocą przy pracy nad przedstawieniami.

Wszystkie wyprodukowane w ramach Festiwalu spektakle domowe zostaną zarejestrowane filmowo i fotograficznie. Najlepsze produkcje staną do Konkursu w finałowym dniu festiwalu – wydarzenia online, podczas którego opublikowane zostaną video-premiery oraz ogłoszeni zwycięzcy.

Po zakończeniu projektu PACZKI Z TEATREM zostaną nieodpłatnie udostępnione publicznie. Materiały będą zarówno unikalnym narzędziem do stworzenia mikrospektaklu domowego możliwego do samodzielnego zainscenizowania przez każdego odbiorcę, jak i multigatunkowy dokument socjologiczno-kulturalny ze wspólnej sytuacji rzeczywistości opanowanej przez kryzys epidemiczny we wszechstronnym ujęciu zróżnicowanych grup szczecinian.

Do udziału w Festiwalu twórcy projektu zapraszają rodziny, przyjaciół, miłośników teatru bez żadnych ograniczeń wiekowych, formalne i nieformalne grupy twórcze.

Zgłoszenia należy nadsyłać pocztą elektroniczną na adres: teatrwpaczce@gmail.com

• Organizator wydarzenia: Dom Kultury Słowianin
• Koncepcja i animacja projektu: Maria Sztark, Agata Grzybowska, Łukasz Kowalski
• Partner przedsięwzięcia: KONTRAPUNKT – Przegląd Teatrów Małych Form
• Konsultacje merytoryczne i mecenat twórczy: Inga Kurek-Baranowska, Marek Sztark

Paczka Z Teatrem:

– Dramat „Kolumna Zygmunta”: Agata Elsner, Marta Jagniewska

– wskazówki reżyserskie: Marcin Liber

– materiały scenograficzne: Hanka Podraza

– materiały animacyjne: Maria Sztark, Łukasz Kowalski

Przedsięwzięcie dofinansowane w ramach programu dotacyjnego Kultura-Interwencje. Operatorem programu, finansowanego ze środków Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest Narodowe Centrum Kultury.

Agata Elsner, Marta Jagniewska „Kolumna Zygmunta” (fragmenty)

Gdybym była kolumną Zygmunta,

Zostałabym na zawsze w Szczecinie.

Stałabym i patrzyła na życie.

Ptaki by na mnie siadały. Gołębie by na mnie srały, ale mnie by to wcale nie przeszkadzało,

cieszyłabym się,byłabym potrzebna, miała sens w życiu. 

Wokół mnie gromadziliby się ludzie. 

Studenci z Akademii Sztuki, aktorzy z teatrów, dzieci, młodzież, osoby starsze

Wszyscy mogliby przyjść i wokół mnie tańczyć! Śpiewać piosenki i grać na gitarze.

Żaden tekst nie byłby zły. Wszystkie wiersze i piosenki byłyby dla mnie OK.

Miałabym po co żyć. Uśmiechałabym się. 

(…) SIOSTRO-BRAT: A teraz wyobraźmy sobie, że jesteśmy w Moskwie, yyyy… to znaczy w Berlinie.  Że siedzimy sobie w ogromnej sali restauracyjnej. Nie znamy nikogo i nas nie zna nikt, ale mimo wszystko nie czujemy się obco. Jak się czujemy?

SIOSTRA 1: Czujemy się dobrze, swojsko.

SIOSTRA 2: Talerze mamy takie jak w domu, tylko głębsze, te same sztućce nawet, wielkie i ciężkie.

SIOSTRA 1: Potrawy niby inne, a takie same.

SIOSTRO-BRAT: Co jeszcze widzicie?

SIOSTRA 1: Wurst. Sałatka ziemniaczana.

SIOSTRA 2: Ziemniaki, ziemniaki. Kiełbasy.

SIOSTRO-BRAT: Są tam jacyś ludzie?

SIOSTRA 1: Są.

SIOSTRO-BRAT: Jacy?

SIOSTRA 2: Biali, czarni, żółci, czerwoni.

SIOSTRA 1: Niby inni, a tacy sami.

SIOSTRA 2: Kelner niby bardziej się uśmiecha i nie robi łaski z obsługiwania nas.

SIOSTRA 1: Ale jednak tak samo go but uwiera i tak samo martwi brak drobniaków do
wydania. Poza tym, on jest, on jest…

Wskazówki reżyserskie Marcina Libera (fragment)

Składaliście lub pomagaliście kiedyś składać meble ze sklepu IKEA?

Jeśli tak, to wiecie, że ma w tym pomóc instrukcja, zapisana w formie komiksu.

Ta rysunkowa opowieść ma przeprowadzić krok po kroku przez doświadczenie jakim jest

składanie szafki, krzesła lub stołu. Nie można się pomylić.

To, co czytacie teraz, to taka instrukcja, tyle że bez obrazków. Liczę na Waszą wyobraźnię.

To zaproszenie do przygody jaką jest złożenie spektaklu.

Szwedzki koncern chce, by klient, który samodzielnie złoży swój mebel był szczęśliwy z powodu posiadania stolika identycznego jaki posiadają miliony ludzi na całym świecie.

My, nie! My będziemy szczęśliwi, jeśli to co złożymy, będzie niepodobne do czegokolwiek, co istnieje na świecie (…)

Czytajcie uważnie didaskalia, ale ich tak nie traktujcie.

Mogą być podstępne i zwieść na manowce.

Mój znajomy dramaturg napisał kiedyś tak: „Didaskalia to moja zemsta!”

Czasami są lepsze od samego tekstu.

Mogą się przydać, jeśli zawarta jest w nich uwaga dotycząca działania, kiedy podpowiadają zdarzenia, sytuacje.

Utrudniają, jeśli zbyt poważnie traktują wskazówki dotyczące opisu świata. Nie przywiązujcie się do nich. Często oczekiwania autorów w kwestii kostiumów i scenografii są zbyt wybujałe,

nierealne, zbyt skomplikowane. To zawsze są ich marzenia, a Wy macie spełniać swoje. Oni to przecież piszą przy biurku, a to Wy pracujecie na scenie.

Twórzcie swój świat z tego, co jest w zasięgu Waszych możliwości i wyobraźni.

Zobaczycie, to znacznie prostsze i ciekawsze.

MARTA JAGNIEWSKA – dziennikarka, scenarzystka, dramatopisarka, script doctor. Absolwentka Laboratorium Dramatu Tadeusza Słobodzianka oraz kursu kreatywnego pisania na PAN. Rezydentka CK Zamek, autorka koncepcji i scenariusza spektaklu „Historie kuchenne”, współautorka spektaklu „Import/Export” Michała Stankiewicza i „Plateau” Macieja Kuźmińskiego.

Autorka i kuratorka interdyscyplinarnych projektów o charakterze artystyczno-edukacyjnym (CSW w Warszawie, Zachęta, Centrum Kultury Zamek w Poznaniu, Ośrodek “Brama Grodzka Teatr NN” w Lublinie, BWA w Nowym Sączu i BWA we Wrocławiu).

Współpracuje z wieloma czasopismami, w których publikuje recenzje filmowe i teatralne, artykuły o architekturze, designie, teatrze i podróżach (“Notatnik Teatralny”, “Culture.pl”, “Czas Kultury”, “FUTU Papier”, “Girl’s Room”). Laureatka konkursów, m.in: dramatopisarskiego “Metafory Rzeczywistości” oraz filmowego na scenariusz filmu o Warszawie “Krótkie filmy na Marszałkowskiej”.

Wielokrotna stypendystka MKiDN oraz Wielkopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.

AGATA ELSNER – aktorka, performerka, scenarzystka. Absolwentka Lee Strasberg Theatre&Film Institute w Nowym Jorku oraz Laboratorium Meisnera w Warszawie.

Od lat związana z poznańskim środowiskiem teatrów alternatywnych (Teatr Ósmego Dnia, Teatr Biuro Podróży, Grupa Circus Ferus).

Wielokrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz programu Młoda Polska 2012, laureatka konkursu “Ciąg dalszy nastąpi” za scenariusz “Śmierć Teatru”, projektu “Poznań Libre” w miasteczku Camaguey na Kubie, konkursu 48 Hours Film Project Festival 2013. Rezydentka w CK Zamek (2016), w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej (2017), w Scenie Roboczej w Poznaniu (2018).

Obecnie realizuje słuchowisko “O Nudzie” w ramach programu “Kultura w sieci”, spektakl kryminalny “Zło” na podstawie powieści L.Tyrmanda oraz nagrywa audiobooki dla dzieci i dorosłych.

MARCIN LIBER – reżyser, dramaturg, aktor, scenograf. Swoją przygodę z teatrem rozpoczął jako aktor związany z poznańskimi teatrami alternatywnymi.

Jako reżyser współpracował z najważniejszymi teatrami w całej Polsce, m.in z Teatrem Dramatycznym i Powszechnym w Warszawie, Teatrem Nowym w Poznaniu i Łodzi, Teatrem Dramatycznym im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu, Narodowym Starym Teatrem im. H. Modrzejewskiej w Krakowie, Teatrem Polskim we Wrocławiu czy Teatrem Wybrzeże w Gdańsku.

W Teatrze Współczesnym w Szczecinie zrealizował spektakle „ID” (2008), „Utwór o Matce i Ojczyźnie” (2010), „Makbet” (2011) oraz „Jak umierają słonie” (2015). Laureat wielu ważnych w środowisku teatralnym nagród.

Za zrealizowany w Szczecinie spektakl „ID” został Uhonorowany nagrodą XII Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje”, tzw. „woreczkiem” Jerzego Juka-Kowarskiego i Janusza Głowackiego.

Spektakl „Utwór o Matce i Ojczyźnie” otrzymał w 2010 roku nagrodę za realizację tekstu poetyckiego na IX Festiwalu Prapremier, Bursztynowy Pierścień dla najlepszego spektaklu oraz – w 2011 roku – Nagrodę Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej podczas Przeglądu Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT.

Za a przedstawienie „III Furie” Teatru im. Modrzejewskiej w Legnicy otrzymał m.in. nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego, laureat Złotej Maski dla najlepszego przedstawienia sezonu 2012/2013 za spektakl „Antygona” Teatru Nowego w Łodzi, Nagrody Głównej dla spektaklu oraz nagrody za reżyserię przedstawienia „Na Boga!” Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu na XIII Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona”.

HANKA PODRAZA – kostiumografka, projektantka mody, stylistka. Pracuje przy teledyskach, etiudach filmowych i kampaniach społecznych. Stworzyła kostiumy do ponad czterdziestu realizacji artystycznych.

Autorka kostiumów do m.in. spektakli: “Puppenhaus. Kuracja” (TR Warszawa, 2017), “Trzy siostry” (Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, 2018), “Dawid jedzie do Izraela: (TR Warszawa, 2018), “Jezus” (Nowy Teatr, Warszawa, 2019), “Historia naturalna czyli o niezwykłych żyjątkach” (Teatr Andersena w Lublinie, 2019), “Jednak Płatonow” (PWST w Krakowie, 2015), “Nauka chodzenia” (Wrocławski Teatr Współczesny, 2016), “Niewina” (AST w Krakowie, Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu, 2017), “Kongres (nie do końca) futurologiczny” (AST w Krakowie, 2018) „Inni ludzie” (AST w Krakowie, 2020), „Dziki” (Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu, 2018) „Solaris. Wspomnienie z przyszłości” (Teatr Ochoty, 2020), “Malala – dziewczyna z kulą w głowie”, “Być jak Beata” (Teatr Współczesny w Szczecinie 2019).

Daniel Źródlewski