Rok 2024 był pełen wyzwań dla portów bałtyckich, które musiały stawić czoła zmieniającym się warunkom geopolitycznym, gospodarczym oraz środowiskowym. W szczególności porty w Polsce, w tym port w Świnoujściu, doświadczyły znaczących zmian w obrotach towarowych. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej sytuacji portu w Świnoujściu oraz ogólnym trendom w polskich portach.

Port Szczecin-Świnoujście: Spadek obrotów towarowych

Port Szczecin-Świnoujście, jeden z kluczowych portów w Polsce, odnotował w 2024 roku spadek całkowitego obrotu towarowego o 8,4%, osiągając poziom 32,362 milionów ton. Największy wpływ na ten wynik miało zmniejszenie przeładunku towarów masowych, w szczególności węgla (-48,06%) oraz rudy (-22,98%). Jedyną kategorią, która zanotowała wzrost, było drewno (+135,78%), podczas gdy obrót towarów drobnicowych pozostał niemal niezmieniony (+0,03%).

Ogólna sytuacja w polskich portach

W 2024 roku wszystkie główne polskie porty doświadczyły spadku całkowitego obrotu towarowego. Port Gdańsk, mimo że utrzymał drugą pozycję w rankingu największych portów bałtyckich, odnotował spadek o 4,4%, osiągając poziom 77,4 milionów ton. Główne przyczyny tego spadku to zmniejszenie przeładunku węgla i koksu (-41,3%), zbóż (-6,6%) oraz innych towarów masowych (-1,8%). Zwiększył się natomiast obrót paliw płynnych oraz towarów drobnicowych.

Port Gdynia również zanotował spadek całkowitego obrotu towarowego o 8,5%, osiągając poziom 26,896 milionów ton. Głównym czynnikiem wpływającym na ten wynik było zmniejszenie przeładunku węgla i koksu o 60% w porównaniu do poprzedniego roku. Spadek odnotowano także w obrocie zbożowym, który zmniejszył się o 17,24%, co oznacza przeładunek o 1,16 milionów ton mniej niż w 2023 roku. Jedyną kategorią, która zanotowała wzrost, były towary drobnicowe (+6,29%).

Ro-Ro i rynek promowy w 2024 roku

W 2024 roku rynek Ro-Ro w rejonie Morza Bałtyckiego wykazał mieszane wyniki. Port Szczecin-Świnoujście, największy polski port Ro-Ro, obsłużył 468,346 jednostek frachtowych, co oznacza wzrost o 1,7% w porównaniu do poprzedniego roku. Port Gdynia obsłużył 201,566 jednostek frachtowych (+4,6%), a Port Gdańsk 28,212 jednostek frachtowych (+14,9%).

Inwestycje i rozwój infrastruktury

Pomimo wyzwań, polskie porty kontynuują inwestycje w rozwój infrastruktury. Port Gdańsk inwestuje w nowy terminal kontenerowy T3 w ramach Baltic Hub, który ma zwiększyć jego roczną zdolność przeładunkową do 4,5 miliona TEU. Port Gdynia planuje budowę nowego głębokowodnego portu z terminalem kontenerowym o rocznej zdolności przeładunkowej 2,5 miliona TEU.

Analiza obrotów kontenerowych

W 2024 roku rynek kontenerowy na Morzu Bałtyckim odnotował znaczący wzrost, a największe porty kontenerowe obsłużyły ponad 9 milionów TEU, co oznacza wzrost o 7,8% w porównaniu do 2023 roku. Największym portem kontenerowym w regionie jest Port Gdańsk, który osiągnął rekordowy wynik 2,248,764 TEU, co stanowi wzrost o 9,7% w porównaniu do poprzedniego roku.

Tabela 1. Przeładunek kontenerów w największych portach bałtyckich w latach 2022-2024 [TEU]

Nr	Port	2022	2023	2024	Zmiana 2024/2023
1	Gdańsk	2,072,122	2,050,037	2,248,764	9.69%
2	St. Petersburg	925,196	1,046,488	1,374,000	31.30%
3	Klaipeda	1,047,941	1,050,804	1,069,678	1.80%
4	Gdynia	914,448	873,892	974,586	11.52%
5	Gothenburg	884,900	914,000	909,000	-0.55%
6	Aarhus	759,000	673,781	659,886	-2.06%
7	Hamina-Kotka	629,332	617,181	571,097	-7.47%
8	Riga	460,689	465,391	501,851	7.83%
9	Helsinki	491,793	451,760	444,000	-1.72%
10	Tallinn	267,752	221,405	261,822	18.25%
Razem	8,452,952	8,368,085	9,016,708	7.75%

Przeładunki towarów masowych

W 2024 roku przeładunki towarów masowych w największych portach bałtyckich wzrosły o 3,5%, osiągając poziom 506,4 milionów ton. Port Ust-Ługa utrzymał pierwszą pozycję, zwiększając przeładunki o 20%, głównie dzięki wzrostowi przeładunku suchych ładunków, w tym nawozów.

Tabela 2. Przeładunki towarów w największych portach bałtyckich w latach 2022-2024 [tys. ton]

Nr	Port	2022	2023	2024	Zmiana 2024/2023
1	Ust-Ługa	124,100	112,500	135,000	20.00%
2	Gdańsk	68,220	80,957	77,391	-4.40%
3	Primorsk	57,100	63,100	60,700	-3.80%
4	St. Petersburg	38,800	49,600	52,000	4.84%
5	Gothenburg	40,492	36,300	38,396	5.77%
6	Klaipeda	36,100	32,668	35,500	8.67%
7	Szczecin-Świnoujście	36,810	35,323	32,362	-8.38%
8	Rostock	28,975	30,900	30,100	-2.59%
9	Gdynia	28,190	29,399	26,896	-8.52%

Podsumowanie i wnioski

Rok 2024 był pełen wyzwań dla portów bałtyckich, w tym dla polskich portów, które musiały stawić czoła zmieniającym się warunkom geopolitycznym, gospodarczym oraz środowiskowym. Port Szczecin-Świnoujście, podobnie jak inne główne polskie porty, doświadczył spadku całkowitego obrotu towarowego. Mimo to, porty kontynuują inwestycje w rozwój infrastruktury, co daje nadzieję na poprawę wyników w przyszłości.

Kluczowe wnioski:

1. Spadek obrotów towarowych: Wszystkie główne polskie porty odnotowały spadki w obrotach towarowych w 2024 roku. Największy wpływ na te wyniki miało zmniejszenie przeładunku towarów masowych, w szczególności węgla i koksu.
2. Wzrost obrotów kontenerowych: Pomimo ogólnego spadku obrotów towarowych, polskie porty odnotowały wzrost w obrotach kontenerowych. Port Gdańsk osiągnął rekordowy wynik 2,248,764 TEU, co stanowi wzrost o 9,7% w porównaniu do poprzedniego roku.
3. Inwestycje w infrastrukturę: Polskie porty kontynuują inwestycje w rozwój infrastruktury, co ma na celu zwiększenie ich zdolności przeładunkowych i poprawę konkurencyjności na rynku bałtyckim. Przykładem jest budowa nowego terminalu kontenerowego T3 w Porcie Gdańsk oraz planowana budowa głębokowodnego portu w Gdyni.
4. Rynek Ro-Ro: Rynek Ro-Ro w Polsce wykazał mieszane wyniki, z niewielkimi wzrostami w obrotach jednostek frachtowych w portach Szczecin-Świnoujście, Gdynia i Gdańsk.
5. Wpływ geopolityki: Zmienna sytuacja geopolityczna, w tym wojna na Ukrainie i zmieniające się regulacje UE, miały znaczący wpływ na działalność portów bałtyckich. Porty muszą dostosować się do nowych warunków, inwestując w innowacje i zrównoważony rozwój.

Wnioski

Polskie porty, w tym port w Świnoujściu, stoją przed wyzwaniem dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych i geopolitycznych. Mimo spadków w obrotach towarowych, porty kontynuują inwestycje w rozwój infrastruktury, co daje nadzieję na poprawę wyników w przyszłości. Kluczowe będzie dalsze inwestowanie w innowacje, zrównoważony rozwój oraz dostosowanie się do zmieniających się regulacji i wymagań rynkowych.

Źródło: Artykuł na podstawie raportu Port Monitor „Wpływ sytuacji geopolitycznej na największe porty bałtyckie w 2024 r.” autorstwa Actia Forum.

---

Pełny raport autorstwa Actia Forum Sp. z o.o.:

Port Monitor Baltic_ports_2024