J. JEKIEL – DYR. OPERY NA ZAMKU W SZCZECINIE PONOWNIE WICEPREZESEM STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW TEATRÓW
J. JEKIEL – DYR. OPERY NA ZAMKU W SZCZECINIE PONOWNIE WICEPREZESEM STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW TEATRÓW.
Miło mi poinformować, że Wczorajsze Walne Zebranie Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów ponownie powierzyło dyrektorowi Opery na Zamku w Szczecinie Jackowi Jekielowi* stanowisko wiceprezesa Zarządu. Prezesem na kolejną kadencję ponownie wybrany został Paweł Wiktor Szostak.
Podczas zebrania podjęto m.in. uchwałę o wyrażeniu poparcia dla projektu Ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego oraz wezwanie do organizatorów instytucji artystycznych, by podtrzymali wysokość dotacji podmiotowych dla instytucji na kolejny rok.
Dyskutowano m.in. o przepisach dotyczących wynagradzania pracowników artystycznych i nieartystycznych.
O stowarzyszeniu
Kiedy w 1993 roku powstawało Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów, teatry w Polsce od paru już lat stały przed koniecznością istotnych zmian organizacyjnych wynikających z transformacji ustrojowej. Nowa rzeczywistość ekonomiczna spowodowała, że stabilny dotąd system finansowania teatrów został załamany.
Dotychczasowe dotacje z budżetu państwa zostały poważnie uszczuplone, a jednocześnie lawinowo rosły koszty utrzymania scen. Wśród ludzi teatru pojawiły się pytania o liczbę i kształt teatrów utrzymywanych przez państwo, o źródła finansowania i politykę kulturalną państwa.
Ministerstwo podjęło próbę kategoryzacji teatrów, później zarzuconą, której jednym ze skutków było powstanie głębokiego poczucie braku elementarnej stabilności świata kultury. Powołanie do życia organizacji skupiającej dyrektorów polskich scen stało się pilną potrzebą.
To właśnie na dyrektorów spadły niezwykle trudne obowiązki zapewnienia teatrom płynności finansowej, utrzymania wysokiej rangi artystycznej spektakli przy wypełnionej widowni, a także sprostania oczekiwaniom coraz bardziej spauperyzowanego środowiska teatralnego.
Nie istniała dotąd żadna struktura reprezentująca interesy polskiego teatru. Związek Aktorów Scen Polskich był od początku swego istnienia przede wszystkim stowarzyszeniem aktorów.
Brakowało organizacji, która skupiałaby się na prawnych i organizacyjnych fundamentach funkcjonowania teatrów jako instytucji artystycznych.
Od chwili powołania SDT minęło wiele trudnych teatralnych sezonów, podczas których w Polsce przeprowadzono wielką reformę administracyjną. W jej wyniku znakomita większość scen – wcześniej prawie bez wyjątku będących teatrami państwowymi – stała się instytucjami podlegającymi organom samorządowym.
W trosce o los teatru dotychczasowi prezesi Stowarzyszenia – Sławomir Pietras, Zbigniew Korpolewski, Jacek Weksler, Barbara Borys-Damięcka oraz prezesujący obecnie Paweł Szkotak – zabiegali przede wszystkim o zmianę i uporządkowanie uregulowań prawnych, umożliwiających sprawne zarządzanie teatrem.
Blisko dwudziestoletnie spory ideologiczne oraz prace m.in. nad kolejnymi wersjami ustawy o teatrze (postulowanej przez środowisko) i nowelizacji ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej – prowadzone na wielu płaszczyznach samodzielnie przez Stowarzyszenie lub we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ZASP oraz powstałą później Unią Polskich Teatrów – zakończyły się nowelizacją wspomnianej ustawy w 2011 roku.
Choć sukces ten był połowiczny – ze względu na kompromisowy charakter uchwalonej wersji i pominięcie w nim istotnych założeń postulowanych przez osoby zarządzające teatrami – to samo Stowarzyszenie przez dwie dekady swojej aktywnej działalności zyskało znaczący środowiskowy prestiż.
SDT stale monitoruje dynamikę organizacyjno-prawnych zmian warunków funkcjonowania teatrów, lobbinguje na rzecz teatru w środowiskach rządowych, parlamentarnych, samorządowych.
Kwestie własnościowe, ustawy o zamówieniach publicznych, prawo pracy i inne były lub są nieustannie przedmiotem uwagi Zarządu i członków. Stowarzyszenie prowadzi działalność informacyjną, szkoleniową, promocyjną.
Opiniuje nowe rozwiązania prawne oraz zajmuje się kwestiami zawodowymi i warunkami pracy dyrektorów. Przedstawiciele SDT są często zapraszani do komisji konkursowych na kandydata na stanowisko dyrektora teatru.
W ostatnich latach Stowarzyszenie poświęciło również wiele uwagi infrastrukturze polskich obiektów teatralnych. Jednym z efektów działalności jest również swoisty raport o stanie teatru, przygotowane w 2010 roku wydawnictwo pt. Teatry polskie 2007-2009.
Ankieta polskich publicznych teatrów instytucjonalnych. SDT było również współorganizatorem i inicjatorem „Forum teatru polskiego” w latach 2009-2010.
Przed Stowarzyszeniem stoją coraz nowe zadania wynikające ze zmian społecznych i przede wszystkim zmieniających się zasad statutowych i finansowych polskich scen.
Niejasna pragmatyka polityki kulturalnej państwa i samorządów – w szczególności wobec instytucji artystycznych – powoduje nieustające zagrożenie bytu teatrów repertuarowych. Mając tego świadomość dyrektorzy teatrów, zrzeszeni w SDT, starają się brać odpowiedzialność za sprawy teatru.
W polskiej tradycji przetrwała idea zapoczątkowana jeszcze za czasów Bogusławskiego, według której prawdziwy antreprener to tyleż dyrektor-pracodawca, co i opiekun oraz dobry duch sceny. To do niej odwołuje się SDT w fundamentalnych celach swojej działalności.
SDT członkiem Komitetu Technicznego KT 320 ds. Technologii Widowiskowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.
W grudniu 2015 Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego powołał Komitet Techniczny KT 320 ds. Technologii Widowiskowej (KT 320 PKN), który jest komitetem wiodącym w zakresie współpracy z Komitetem Technicznym CEN/TC 433 Entertainment Technology – Machinery, equipment and installations.
W skład KT 320 PKN powołano m.in. Polskie Centrum Międzynarodowej Organizacji Scenografów, Techników i Architektów Teatru OISTAT oraz Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów.
Naszym reprezentantem w KT PKN jest Damian Tanajewski, dyrektor Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku. Udział SDT w pracach KT PKN może być wykorzystany przez nasze środowisko przy tworzeniu norm technicznych dla urządzeń widowiskowych.
Zakres działania Komitetu KT 320 przy Polskim Komitecie Normalizacji obejmuje opracowywanie norm dla maszyn, instalacji technicznych oraz wyposażenia używanego w miejscach zgromadzeń, w inscenizacjach oraz produkcji teatralnej i widowiskowej.
Celem opracowywanych norm jest określenie minimalnego dopuszczalnego poziomu bezpieczeństwa maszyn, urządzeń i instalacji używanych w obszarze “przemysłu rozrywkowego” takich samych dla wszystkich krajów UE.
Dotychczas w Polsce nie ma takich uregulowań. Korzysta się z norm i przepisów pochodzących głównie z Niemiec (DIN, BGV) i Wielkiej Brytanii (BS).
Norma (potocznie zwana również “standardem”) nie jest przepisem restrykcyjnym, jest formą manifestu producenta i dostawcy.
W przypadku użytkownika jest odnośnikiem dla służb kontrolnych lub służy jako warunek stawiany dostawcy przy zakupie lub w przypadku imprezy obcej jest warunkiem wprowadzenia urządzenia w obszar obiektu widowiskowego.
(źródło: http://www.sdt.pl/)
*Jacek Jekiel
Urodzony w 1957 r., historyk i publicysta, samorządowiec, jeden z założycieli Północnej Izby Gospodarczej. W latach 2000−2001 wiceprezydent Miasta Szczecina, od 4 stycznia 2013 r. dyrektor Wydziału Kultury, Nauki i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, od 22 października 2013 r. pełniący obowiązki dyrektora Opery na Zamku w Szczecinie. Od 1 października 2014 r. dyrektor Opery na Zamku.
Społecznik i działacz wielu organizacji pozarządowych, od 2010 r. wiceprezes Fundacji Bracia Mniejsi – niosącej pomoc bezdomnym zwierzętom.
Magdalena Jagiełło-Kmieciak
rzeczniczka prasowa Opery na Zamku