Badania nieniszczące stanowią swoisty zestaw technik pozwalających na skuteczną ocenę stanu materiałów, konstrukcji oraz urządzeń bez większego ingerowania w ich strukturę. Dziś odgrywają one niezastąpioną rolę – zwłaszcza, że pod uwagę brane są aspekty takie jak niezawodność oraz bezpieczeństwo. Wśród głównych zalet badań nieniszczących (NDT) wymienia się między innymi wykrywanie wad oraz nieciągłości bez uszkadzania badanego obiektu, możliwość kontroli niemal 100% produkcji, a także znaczną oszczędność pod kątem czasu oraz kosztów w porównaniu z badaniami niszczącymi. Badania NDT to dziś sposób na to by zapobiegać awariom oraz przestojom w procesach produkcyjnych, a także zwiększać bezpieczeństwo użytkowania konstrukcji i urządzeń. Już dziś poznaj jedne z najpopularniejszych metod badań nieniszczących, dowiadując się więcej na ich temat.
Metody badań NDT, które warto znać
Metody badań NDT dzielą się na różne typy, w zależności od wykorzystywanych zjawisk oraz możliwości poszczególnych technik. Wśród nich mamy do czynienia między innymi z badaniami radiograficznymi (RT), które wykorzystują promienie jonizujące do uzyskania obrazu wewnętrznej struktury badanego obiektu; metoda pozwala na wykrycie nieciągłości jak pęknięcia, pory czy wtrącenia. Badania ultradźwiękowe (UT) polegają natomiast na wprowadzeniu w badany materiał specjalnych fal ultradźwiękowych i wnioskowania po analizie sygnałów odbijanych od nieciągłości. Metoda UT pozwala wykrywać wady powierzchniowe i podpowierzchniowe, a także dokonywać pomiarów grubości. Ponadto wyróżniamy także badania magnetyczno-proszkowe (MT), wykorzystujące pole magnetyczne oraz proszek ferromagnetyczny ku temu, aby wykrywać potencjalne nieciągłości na lub tuż pod powierzchnią elementu podlegającego badaniu. Metoda ta przydaje się zwłaszcza w przypadku materiałów ferromagnetycznych, jak stale węglowe i niskostopowe. Laboratorium Badań Nieniszczących NAFTO wyróżnia na swojej stronie, nafto-ndt.pl, także badania penetracyjne (PT), które polegają na nanoszeniu specjalnego barwnika na powierzchnię badanego elementu, który wnika w ewentualne nieciągłości. Po usunięciu nadmiaru penetranu oraz naniesieniu wywoływacza, wady widoczne są jako kontrastowe linie lub punkty. Oprócz tego mamy również badania wizualne (VT), będące najprostszą oraz najczęściej stosowaną metodą NDT, polegającą na oględzinach badanego elementu gołym okiem lub przy użyciu prostych przyrządów optycznych. Różnorodność badań NDT sprawia, że znajdują one szerokie zastosowanie we współczesnym przemyśle.
Główne zastosowania badań nieniszczących NDT
Badania nieniszczące NDT to kluczowy element w zapewnieniu jakości oraz bezpieczeństwa w wielu gałęziach przemysłu. Znajdują one swoje zastosowanie między innymi w przemyśle stalowym, gdzie są nieodzowne niemal na każdym etapie produkcji. Ich rola obejmuje między innymi kontrolę jakości surowych materiałów, inspekcję półproduktów, a także weryfikację końcową gotowych elementów. Dziś szczególnie istotne jest wykrywanie wad takich jak między innymi pęknięcia zmęczeniowe, mogące prowadzić do poważnych awarii. Również w sektorze energetycznym badania NDT mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa oraz wysokiej efektywności instalacji – zarówno w tradycyjnych elektrowniach i odnawialnych źródłach energii. Także gdy mówimy o przemyśle chemicznym, nie da się pominąć kwestii przydatności badań NDT; używa się ich przy kontroli zbiorników magazynowych, inspekcji rurociągów przesyłowych, badania wymienników ciepła oraz weryfikacji reaktorów chemicznych. Badania nieniszczące spoin to inwestycja w jakość oraz bezpieczeństwo, niosąca za sobą szereg korzyści. Systematyczne stosowanie NDT w różnych gałęziach przemysłu pozwala na zredukowanie ryzyka wycieków i awarii, a to ma kluczowe znaczenie zarówno dla bezpieczeństwa pracowników, jak i kwestii ochrony środowiska naturalnego.