Szczecin gospodarzem prestiżowego międzynarodowego Spotkania Historyków Sztuki i Konserwatorów.
29. Konferencja została zatytułowana „Wspólne Dziedzictwo. Muzeum jako miejsce napięć, pole konfliktu, przestrzeń dialogu w Europie Środkowej. Rzeczy – Aktorzy – Przestrzenie”, a odbędzie się między 28 września a 1października 2022 roku. Organizatorem wydarzenia jest Muzeum Narodowe w Szczecinie.
29. Konferencja Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów „Wspólne Dziedzictwo”
Muzeum od momentu swych narodzin było i nadal bywa częściej miejscem rywalizacji niż dialogu, sporu niż porozumienia, wykluczenia niż emancypacji.
W przestrzeni muzeum – niezmiennie dawniej i dziś – przecinają się pola władzy i produkcji kulturowej, a wykorzystywane w nich sposoby narracji uwypuklały i czasem wciąż wydobywają podziały prowadzące nie tylko – jak wskazywał Pierre Bourdieu – w poprzek społeczeństw, lecz także między grupami etnicznymi, narodami, a zwłaszcza opartymi na etniczno-językowych podstawach nowoczesnymi państwami Europy Środkowej.
Szczególną rolę uzyskują muzea na obszarach granicznych, stając się flankami obrony lub propagandy kultury narodowej. W chwili przesunięcia granic geopolitycznych okazywały się zaś strategicznym celem i nośnikiem a- lub rekulturacji.
Tematem tegorocznej konferencji Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów będzie muzeum jako nacechowany ideologicznie zbiór rzeczy w przestrzeni, kreowany przez świadomych swojej społecznej misji aktorów.
Organizatorzy chcą skupić się na historii i współczesności szeroko pojętej Europy Środkowej – obszaru o częstokroć skomplikowanej sytuacji narodowościowej i przesuwanych wielokrotnie granicach państwowych, gdzie istnieją muzea narodowe, regionalne, lokalne (państwowe, samorządowe, miejskie i prywatne).
Szczecińska konferencja ma być spojrzeniem na instytucję muzealną jako miejsce odzwierciedlające najróżniejsze napięcia społeczne, narodowe, kulturowe, ale także spajające, konsolidujące, analizujące trudną przeszłość i skomplikowaną teraźniejszość.
Organizatorzy proponują trzy obszary refleksji nad dawnymi i współczesnymi muzeami w Europie Środkowej:
– rzeczy (interesują nas zarówno pojedyncze przedmioty, jak i muzealne kolekcje. Chcemy spojrzeć na muzealia, będące niegdyś czy dziś źródłem rywalizacji, polem konfliktu między społecznościami i narodami, pragniemy dostrzec przedmioty ważne dla współczesnej tożsamości.
Nader istotne wydaje się w tym kontekście znaczenie badań proweniencyjnych, odsłaniających burzliwe dzieje i historię przemieszczania dzieł, badań stanowiących jednocześnie płaszczyznę współpracy i dyskusji.
Chcemy przyjrzeć się kolekcjom: ich zawartości w kontekście różnych znaczeń lokalnych, narodowych, imperialnych oraz przeobrażeniu ich statusu i wymowy w obliczu zmiany własnościowej, przejęcia muzeum przez władze innego państwa, transformacji ustrojowej itp.)
– aktorzy (chcemy zwrócić uwagę na działalność muzealników, kolekcjonerów, badaczy reprezentantów różnych dyscyplin naukowych /historii, historii sztuki, etnologii, archeologii/, niekiedy uwikłanych w propagandowe aspekty nauki i politykę państwową, niekiedy podążających własną, niezależną od oficjalnie przyjętej, ścieżką kolekcjonerską.
Chcemy przeanalizować ich wizje, działalność i postawę w trudnych czasach zmian historycznych, politycznych, ustrojowych i społecznych)
– przestrzenie (pragniemy zwrócić uwagę na symbolikę i znaczenie architektury budynków muzealnych, poddać analizie muzealne ekspozycje, ich przesłanie, sposób konstruowania opowieści oraz oddziaływania na widza dawnego i współczesnego.
Chcemy również przyjrzeć się lokalizacji gmachów muzealnych w środowisku miejskim, zrekonstruować ich znaczenie w dawnej i współczesnej przestrzeni publicznej. Szczególną przestrzeń, trudną do pominięcia we współczesnym namyśle humanistycznym, stanowią terytoria pozaeuropejskich kolonii.
Pozyskiwane z nich artefakty, pozostawione w miejscu dawnego przechowania lub relokowane po przesunięciu granic państw Europy Środkowej, zmieniły swoją pierwotną funkcję, okazując się dziedzictwem podwójnie kłopotliwym).
Obecnie trwa nabór uczestników i prelegentów. Wśród gości mają pojawić się naukowcy z Niemiec, Polski, Czech, Słowacji, Austrii, Węgier, Rumunii, Chorwacji, Serbii, Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Albanii oraz Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Ukrainy i Rosji.
Wspólne Dziedzictwo – Das gemeinsame Kulturerbe
29. Konferencja Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów
Szczecin, 28 września – 1 października 2022
Języki konferencji: niemiecki, polski i angielski, planowane jest tłumaczenie symultaniczne.
Komitet naukowy konferencji:
– dr Dariusz Kacprzak (Muzeum Narodowe w Szczecinie)
– dr Kamila Kłudkiewicz (Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
– dr Szymon P. Kubiak (Muzeum Narodowe w Szczecinie, Akademia Sztuki w Szczecinie).
Daniel Źródlewski rzecznik prasowy
Muzeum Narodowe w Szczecinie