Wydarzenia w Muzeum Narodowym w Szczecinie (do 3.10.2021).
29 WRZEŚNIA 2021 | ŚRODA
17.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy
Debata „Kryzys w Kościele katolickim – przełom czy schyłek?” | Prowadzenie:
Agnieszka Kuchcińska-Kurcz
1 PAŹDZIERNIKA 2021 | PIĄTEK
16.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie przy Wałach Chrobrego
Zachodniopomorskie Dni Dziedzictwa | Wykład & oprowadzanie „Smaki dziedzictwa:
Muzeum Narodowe w Szczecinie w XXI wieku” | Prowadzenie: dr Dariusz Kacprzak
2 PAŹDZIERNIKA 2021 | SOBOTA
11.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych | zapisy + bilety!
Akademia Brzdąca (dzieci 3-4 lat) | „Wzór z zawijasów – walka twardych i prostych z
miękkimi i krzywymi” | Prowadzenie: Krystyna Milewska
12.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina
Zachodniopomorskie Dni Dziedzictwa | „Helena Kurcyusz – dama Szczecina.
Historia rodziny” | Prowadzenie: Małgorzata Peszko oraz dr Anna Lew-Machniak
12.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie przy Wałach Chrobrego
Weekend dla Seniora | „Z wizytą w afrykańskiej wiosce” | Prowadzenie: Dorota
Baumgarten-Szczyrska
13.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych
Weekend dla Seniora | „Złoty wiek Pomorza – przystanek na Szlaku Gryfitów”
Prowadzenie: Krystyna Milewska
18.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina
Szczeciński Festiwal Muzyki Dawnej Mare Mediteraneo | „Stile moderno w muzyce
XVII-wiecznej Rzeczypospolitej” | Wykonawcy: Szczecin Vocal Project, Consortium
Sedinum, Paweł Osuchowski | bilety: www.famd.pl
3 PAŹDZIERNIKA 2021 | NIEDZIELA
13.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie przy Wałach Chrobrego
Weekend dla Seniora | „Inspiracje artystów krakowskich przełomu xix i xx wieku –
omówienie wybranych dzieł sztuki ze zbiorów MNS” | Wykład Agaty Kamińskiej
w nawiązaniu do wystawy czasowej „Stettin/Szczecin – jedna historia…”
NOWE WYSTAWY STAŁE!
Muzeum Narodowe w Szczecinie przy Wałach Chrobrego
„Misterium Światła. Sztuka średniowieczna na Pomorzu”
„Ukryte znaczenia. Sztuka na Pomorzu w XVI i XVII wieku”
WYSTAWY CZASOWE:
Dziedziniec Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych
Zachodniopomorskie Dni Dziedzictwa : „Rarytasy z wody, pola i łąki. Najlepsze
pomorskie kulinarne produkty regionalne” | Prezentacja Działu Etnografii MNS
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej
„Pizza Soldiers” – retrospektywa Ryszarda Góreckiego
Muzeum Narodowe w Szczecinie przy Wałach Chrobrego
Stettin/Szczecin – jedna historia. Sztuka XIX i XX wieku ze zbiorów MNS
REMBO │ PIĘKNO. Sztuka Afryki Wschodniej
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy
Wystawa plenerowa „Odzyskane – Zagospodarowane – Zdemitologizowane. Miejsca
i ludzie Ziem Zachodnich i Północnych 1945–2020”
Wstęp na wydarzenia (o ile nie podano inaczej): 1 zł
Z uwagi na obostrzenia sanitarne – liczba miejsc ograniczona
ADRESY:
Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy, pl. Solidarności 1
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej, ul. Staromłyńska 1 Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina, ul. Księcia Mściwoja II 8
SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE:
www.muzeum.szczecin.pl
facebook & instagram: muzeum.szczecin
DEBATA. KRYZYS W KOŚCIELE KATOLICKIM – PRZEŁOM CZY SCHYŁEK?
Zapraszamy na debatę „Kryzys w Kościele katolickim – przełom czy schyłek?”, która odbędzie się w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy w środę 29 września. Spotkanie rozpocznie się o godz. 17.00, w sali konferencyjnej/przestrzeni dialogu.
Zaproszenie do debaty przyjęli: Krystyna Bodnar ze Szczecińskiego Klubu Katolików, dominikanin o. Tomasz Dostatni, chrystusowiec o. Jarosław Staszewski, ks. Krzysztof Łuszczek – rektor Seminarium Duchownego w Szczecinie oraz prof. Jerzy Sieńko, reprezentant środowisk akademickich w Radzie Społecznej przy Arcybiskupie Szczecińsko-Kamieńskiem. Debatę poprowadzi Agnieszka Kuchcińska-Kurcz, kierownik MNS–CDP.
W powojennej historii Pomorza Zachodniego i Szczecina Kościół katolicki odgrywał istotną rolę, zarówno tuż po przejęciu tych ziem przez polską administrację, jak i w czasie przełomów społeczno-politycznych w latach 1980/1981 oraz 1988/1989.
Jak ta rola zmieniała się po przełomie ustrojowym, jaki wpływ na to miały i mają zmiany cywilizacyjne, a przede wszystkim – skandale i afery, odkrywane w ostatnich latach? Na ile teraźniejszość będzie rzutować na ocenę przeszłości?
Zapraszamy do dyskusji na miejscu, a także do śledzenia wypowiedzi prelegentów na FB MNS–CDP.
________________________________________
AKADEMIA BRZDĄCA. WZÓR Z ZAWIJASÓW – WALKA TWARDYCH I PROSTYCH Z MIĘKKIMI I KRZYWYMI
Zapraszamy w sobotę, 2 października 2021 (sobota) o godzinie 11.00 do Muzeum Naroodwego w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych (ul. Staromłyńska 27) na zajęcia w ramach Akademii Brzdąca zatytułowane „Wzór z zawijasów – walka twardych i prostych z miękkimi i krzywymi”.
Zajęcia prowadzi Krystyna Milewska. Uwaga! Obowiązują wcześniejsze zapisy ilość miejsc ograniczona!!!
Cykl sobotnich spotkań z kustoszem, opracowanych z myślą o dzieciach w wieku 3–4 lat, wprowadzających w magiczny świat sztuki. Zajęcia polegają na opowieści o wybranym obrazie prezentowanym na ekspozycjach Muzeum Narodowego w Szczecinie i połączone są z działaniami plastycznymi.
Malarstwo pokazuje świat widziany oczami artystów, zwraca uwagę na to, że dzieło ma nie tylko aspekt estetyczny, ale także pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość.
Bezpośredni kontakt z barwą, obrazem, słowem otwiera widzów na odbiór sztuki wyobraźnią, sercem i myślą. Szczególnie najmłodsi – zainspirowani oglądanymi na wystawach pracami – z entuzjazmem rysują i malują postrzegany świat.
Spotkania odbywają się raz w miesiącu, od października do maja. Zapraszamy do mądrego i uważnego patrzenia na świat, sztuka bowiem cenniejsza jest niż złoto!
HELENA KURCYUSZ – DAMA SZCZECINA. HISTORIA RODZINY
Prowadzenie: Małgorzata Peszko oraz dr Anna Lew-Machniak
Spotkanie przy drzewie genealogicznym Heleny Kurcyusz w jednej z sal wystawowych połączone z barwną opowieścią o rodzinie jej ojca oraz matki, ze szczególnym uwzględnieniem kilku wybitnych postaci spośród krewnych bohaterki oraz jej samej. W opowieść wplecione zostaną ciekawostki oraz anegdoty (np. okoliczności poznania się rodziców Heleny Kurcyusz, związki rodziny z Gombrowiczem).
___________________________________
WEEKEND DLA SENIORA W MUZEUM NARODOWYM W SZCZECINIE
2 października 2021 | sobota
godzina 12.00
Muzeum Narodowe w Szczecinie, Wały Chrobrego 3
„Z wizytą w afrykańskiej wiosce”
Po wystawie oprowadza: kustosz, Dorota Baumgarten-Szczyrska
godzina 13.00
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27
„Złoty wiek Pomorza – przystanek na Szlaku Gryfitów”
Po wystawie oprowadza: starszy kustosz, Krystyna Milewska
3 października 2021 | niedziela
godzina 13.00
Muzeum Narodowe w Szczecinie, Wały Chrobrego 3 (sala konferencyjna)
„Inspiracje artystów krakowskich przełomu xix i xx wieku – omówienie wybranych dzieł sztuki ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie”
Wykład kustosz Agaty Kamińskiej w nawiązaniu do wystawy czasowej „Stettin/Szczecin – jedna historia. Sztuka XIX i XX wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie”
___________________________________
RARYTASY Z WODY, POLA I ŁĄKI. NAJLEPSZE POMORSKIE KULINARNE PRODUKTY REGIONALNE
Tegoroczna edycja Zachodniopomorskich Dni Dziedzictwa będąca częścią ich corocznych europejskich obchodów skupia się wokół tematyki dziedzictwa kulinarnego różnych regionów i kuchni regionalnych.
Pomorze Zachodnie to kraina, która dzięki swoim walorom geograficzno – przyrodniczym obfitującym w cieki i zbiorniki wodne, pola i rozległe łąki w kuchni lokalnej przygotowywała potrawy z surowców z nich pozyskiwanych.
Wystawa „Rarytasy z wody, pola i łąki. Najlepsze pomorskie kulinarne produkty regionalne” pokazuje tradycyjne sprzęty i narzędzia do produkcji miodu, wypieku chleba i połowu ryb zgromadzone w Dziale Etnografii Pomorza MNS.
Jej część współczesna zwraca uwagę na niezmienne wykorzystanie środowiskowych możliwości województwa zachodniopomorskiego i na kontynuację przygotowywania potraw i produktów opartych na lokalnych możliwościach i dziedzictwie kulinarnym.
Wystawa czynna od 23 września do 17 października 2021
Dziedziniec Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27
Spotkanie: 14 października 2021, godzina 17.00
Prowadzenie: Iwona Karwowska, Muzeum Narodowe w Szczecinie i Agnieszka Kołodziej, Wydział Rolnictwa i Rybactwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego
Przygotowanie: Dział Etnografii Pomorza MNS przy współpracy Wydziału Rolnictwa i Rybactwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego
_____________________________________
NOWA WYSTAWA STAŁA. MISTERIUM ŚWIATŁA. SZTUKA ŚREDNIOWIECZNA NA POMORZU
Kuratorka: Kinga Krasnodębska
Projekt ekspozycji: Waldemar Wojciechowski
„Misterium Światła” jest nową wystawą stałą Muzeum Narodowego w Szczecinie, prezentującą sztukę średniowieczną z terenu historycznego Pomorza od XII w., gdy w latach 20. zakończył się ostatecznie proces chrystianizacji, do kolejnej transformacji religijnej tych obszarów, związanej z przyjęciem reformacji w 1534 r.
Prezentowane na wystawie zabytki w zasadniczej części pochodzą z pomorskich kościołów. Niegdyś związane były ze sprawowaniem kultu i obrzędów religijnych, odzwierciedlały idee średniowiecznej myśli chrześcijańskiej, a także zaspokajały religijne i społeczne potrzeby wyznawców oraz fundatorów.
Twórcy tych dzieł, dziś anonimowi, funkcjonowali w ramach warsztatów, wędrowali po Europie i rozpowszechniali trendy artystyczne lub ‒ co typowe dla późnego średniowiecza ‒ osiedlali się w miastach i zakładali cechy rzemieślnicze.
Odwiedzając wystawę, wkraczamy w nieco mroczną, lecz rozświetloną metafizycznym blaskiem odległą epokę, pełną tajemnic i fantastycznych wyobrażeń – świat średniowiecznego chrześcijaństwa.
Wśród prezentowanych na wystawie dzieł wyróżniają się gotlandzkie kolumny z klasztoru cysterskiego w Kołbaczu, ukazujące mnichów podczas codziennych czynności, i słynnego czarta ciągnącego za kaptur jednego z zakonników.
Odlana z brązu antaba kołobrzeska w kształcie głowy lwa czy skarb luksusowych ozdób znaleziony w Szczecinie odzwierciedlają bogactwo średniowiecznych ośrodków funkcjonujących w ramach Hanzy – potężnego związku miast północnej Europy.
Typową dla kultury średniowiecza formę religijności – kult świętych i związanych z nimi relikwii – przybliża galeria rzeźbionych i malowanych przedstawień świętych, niezwykłych bohaterów świata średniowiecznego.
Wśród nich rozpoznamy św. Dorotę w wytwornej sukni i z koszem rajskich kwiatów, św. Jakuba ‒ patrona pielgrzymów ‒ z muszlą przegrzebki na kapelusz, czy św. Jerzego w zbroi rycerza pokonującego smoka.
Głównym akcentem wystawy jest imponujący rozmiarami, a zarazem subtelny w wyrazie Krucyfiks Kamieński – perła kolekcji sztuki średniowiecznej szczecińskiego muzeum.
Umieszczony w centrum monumentalnej hali, podobnie jak niegdyś we wnętrzu kościoła, przypomina o uniwersalnym i powszechnym charakterze zbawienia dokonanego na krzyżu oraz wyznacza oś świata, wokół której koncentrowała się rzeczywistość epoki chrześcijańskiego średniowiecza.
Znakomitym tłem dla tego wyjątkowego dzieła jest cykl obrazów poświęconych Marii i Chrystusowi na skrzydłach ołtarzowych poliptyku z kościoła św. Jana w Stargardzie, oddający szczególne dla średniowiecza zamiłowanie do intensywnych kolorów i blasku „niebiańskiego” złota.
Wystawa powstała w ramach projektu „Wspólne dziedzictwo, wspólna przyszłość. Centralne muzea pomorskie wspólnie prezentują dzieje i kulturę Pomorza” dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach Programu Współpracy Interreg V A Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska oraz ze środków finansowych Województwa Zachodniopomorskiego.
______________________________________
NOWA WYSTAWA STAŁA. UKRYTE ZNACZENIA. SZTUKA NA POMORZU W XVI I XVII WIEKU
Kuratorka: Monika Frankowska-Makała
Projekt ekspozycji: Waldemar Wojciechowski
„Ukryte znaczenia” – nowa wystawa stała w Muzeum Narodowym w Szczecinie − poświęcona jest sztuce na Pomorzu w XVI i XVII w.
Jednym z najważniejszych wydarzeń, które ukształtowały nowożytną sztukę na Pomorzu, była reformacja. Jej oficjalne wprowadzenie w Księstwie Pomorskim w 1534 r., poprzedzone kilkunastoma latami intensywnej działalności reformatorów, wywarło wpływ na sposób wyposażania miejscowych kościołów.
Pojawiły się dzieła wyrażające nowe treści teologiczne, w których posługiwano się charakterystycznymi dla sztuki protestanckiej sposobami obrazowania, jak również nowe typy naczyń liturgicznych.
Jednocześnie w sztuce kościelnej na Pomorzu było widoczne świadome kontynuowanie wątków średniowiecznych, zachowano też stosunkowo dużo z wcześniejszej tradycji liturgicznej.
Po wprowadzeniu reformacji Pomorze znalazło się w kręgu wpływów artystycznych krajów protestanckich, z którymi łączyły je także związki polityczne i dynastyczne – głównie Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii.
Na dwory książęce w Szczecinie i Wołogoszczy przybywali ponadto artyści z innych stron, m.in. Niderlandów i Włoch, przynosząc nowe prądy artystyczne.
Oczywiście pojawiający się na Pomorzu artyści realizowali zlecenia nie tylko książąt, ale i arystokracji czy miejskiego patrycjatu, czego przykładami są m.in. tryptyk z kościoła w Gryfinie namalowany przez Davida Redtela, nadwornego malarza księcia Jana Fryderyka, czy płaskorzeźba ze sceną Nawrócenia Szawła z kamienicy Loitzów w Szczecinie, przypisywana Hansowi Schenckowi zw. Scheusslich, pracującemu dla książąt Barnima IX (XI) i Filipa I.
Wystawa Ukryte znaczenia ukazuje nie tylko dzieje Pomorza, ale także odzwierciedla tendencje i procesy widoczne w kulturze artystycznej północnej Europy w czasach renesansu i wczesnego baroku.
Dla sztuki XVI i XVII w. duże znaczenie miało rozpowszechnianie dzieł artystów z wiodących ośrodków sztuki europejskiej za pomocą wzorów graficznych.
Pomorscy malarze również chętnie czerpali inspiracje z kompozycji mistrzów niderlandzkich (np. Jana Sadelera) oraz flamandzkich (np. Petera Paula Rubensa) czy artystów włoskiego manieryzmu i baroku (Jacopa Tintoretta, Federica Barocciego).
Prace artystów pomorskich, oparte na wzorcach graficznych, zestawiono na wystawie z kolekcją XVII-wiecznych obrazów ze zbiorów MNS, powstałych na terenie Włoch, Holandii i Flandrii (m.in. Św. Jan Ewangelista Bernarda Cavallina czy Wielki kiermasz według Davida Vinckboonsa).
Równolegle do opowieści o sztuce pomorskiej XVI i XVII w. na wystawie prowadzona jest narracja dotycząca symboli, alegorii oraz treści ideowych ukrytych w dziełach sztuki nowożytnej.
W okresie tym, podobnie jak w średniowieczu, chętnie posługiwano się motywami obrazowymi do przedstawiania abstrakcyjnych pojęć i cech związanych ze wszechświatem oraz człowiekiem.
Znaczenia te – zwykle oczywiste dla dawnych odbiorców – współczesnemu widzowi mogą sprawiać trudność w zrozumieniu i często wymagają wyjaśnienia.
Wystawa powstała w ramach projektu „Wspólne dziedzictwo, wspólna przyszłość. Centralne muzea pomorskie wspólnie prezentują dzieje i kulturę Pomorza” dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach Programu Współpracy Interreg V A Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska oraz ze środków finansowych Województwa Zachodniopomorskiego.
____________________________________
WYSTAWA CZASOWA. ODZYSKANE – ZAGOSPODAROWANE – ZDEMITOLOGIZOWANE
„Odzyskane – Zagospodarowane – Zdemitologizowane. Miejsca i ludzie Ziem Zachodnich i Północnych 1945–2020” to wystawa przygotowana przez Instytut Zachodni w Poznaniu we współpracy z Ośrodkiem „Pamięć i Przyszłość” w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych – Muzeum w wielu miejscach
Jej wernisaż odbędzie się 21 września 2021 roku o godzinie 12:00 równolegle w pięciu miastach: Poznaniu, Olsztynie, Opolu, Wrocławiu oraz Szczecinie (pl. Solidarności, przy Przełomy Cafe)
Na wystawę autorstwa Małgorzaty Bukiel i prof. Andrzeja Saksona, składają się zdjęcia pochodzące ze zbiorów Instytutu, w znacznej mierze wykonane w drugiej połowie lat 40. XX w. w ramach prowadzonych wówczas ekspedycji naukowych na Ziemie Zachodnie i Północne.
Ukazują one tereny nowo przyłączone do Polski w wyniku II wojny światowej wraz z charakterystycznymi tam zjawiskami: zniszczeniami wojennymi, życiem toczącym się pośród gruzów i wojskowego sprzętu, migracjami ludzi i podjętej przez nich odbudowy we wszystkich wymiarach ludzkiego życia.
Wystawę otwiera opowieść o masowej wymianie ludności, która dokonała się na tych terenach, a która była konsekwencją politycznych decyzji o zmianie granic oraz wzmianka o prof. Zygmuncie Wojciechowskim, zasłużonym dla badań nad tytułowymi ziemiami założycielu Instytutu Zachodniego, którego 120. rocznica urodzin przypadała w 2020 r.
Dalej widzowie mają szansę spojrzeć powojenne kadry z życia miast, miasteczek i wsi Ziem Zachodnich i Północnych, a potem porównać je z późniejszymi ujęciami tych samych miejsc i uchwycić zmianę, jaka dokonała się na Opolszczyźnie, Dolnym Śląsku, Warmii i Mazurach, Ziemi Lubuskiej oraz na Pomorzu Zachodnim do lat 90. XX w., a następnie do dziś.
Wystawa jest kolejną ekspozycją przygotowaną w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych. Prócz trzech wystawy stałych (we wrocławskim Centrum Historii Zajezdnia, szczecińskim Centrum Dialogu Przełomy oraz w niedawno otwartej wystawie Regionalnej Izby Pamięci w Kątach Wrocławskich) instytucje zrzeszone w Sieci przygotowały dotychczas wiele ekspozycji czasowych, jednak dopiero teraz po raz pierwszy będzie można zobaczyć tę samą wystawę w tym samym czasie w pięciu miastach, będących siedzibami instytucji zrzeszonych w Sieci. Jest to zatem swego rodzaju zmaterializowanie idei „Muzeum w wielu miejscach”.
Sieć Ziem Zachodnich i Północnych tworzą: Instytut Śląski w Opolu, Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Szczecinie – oddział Centrum Dialogu Przełomy, Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu.
Jest to program realizowany ze środków i pod auspicjami Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Więcej informacji o programie znajduje się na oficjalnej stronie Sieci Ziem Zachodnich i Północnych
_____________________________________
WYSTAWA CZASOWA. PIZZA SOLDIERS
„Pizza Soldiers” to prezentacja obszernego wyboru prac Ryszarda Góreckiego – artysty urodzonego w 1956 roku w Słubicach, którego debiut przypadł na wczesne lata 80. ubiegłego wieku i początek schyłkowej fazy komunizmu.
W burzliwych latach 90. Górecki z powodzeniem łączył indywidualną twórczość z prowadzeniem autorskiej Galerii Prowincjonalnej w Słubicach, doświadczając blasków i cieni polskiej transformacji ustrojowej. W 2002 roku, kiedy neoliberalizm utrwalał się w Polsce, Górecki wyemigrował do Berlina.
Scenariusz biograficzny ma w przypadku tego artysty fundamentalne znaczenie dla uprawianej przez niego sztuki. Górecki urodził się w apogeum zimnej wojny, wychował na pograniczu kultur i języków, w cieniu wielkiej i trudnej historii, w położonych na polsko-niemieckiej granicy zmilitaryzowanych podówczas Słubicach, w kontekście dwóch zantagonizowanych systemów polityczno-ekonomicznych.
Dynamika dziejowa sprawiła, że realia, w których artysta funkcjonował, ulegały zmianom w szybkim tempie, a ich krytyczna obserwacja i namysł nad nimi stały się podstawowym obszarem jego aktywności twórczej.
Zmysł analityczny, dystans i subtelna ironia pozwoliły Góreckiemu wypracować dla wszystkich tych doświadczeń unikatowy język wizualny, który w jawny lub aluzyjny sposób ujawniał przemocowe struktury zarówno w społecznej organizacji PRL-u, mechanizmach wczesnego polskiego turbokapitalizmu, jak i w dojrzałych strukturach społeczeństwa konsumpcyjnego.
Niezależnie od modeli ekonomicznych i ideologicznych, którym artysta przygląda się w swoich realizacjach, w centrum jego uwagi nieodmiennie pozostają mechanizmy inżynierii społecznej, systemowe metody sprawowania władzy i perswazyjne modele upowszechniania modeli życia.
Formalny język Góreckiego na sposób właściwy sztuce współczesnej łączy wielorakie inspiracje – modernistyczny rodowód mają uproszczone, geometryzujące, zrytmizowane kompozycje i preferowana przez artystę technika montażu dzieła z niejednorodnych elementów, którą wykorzystuje nie tylko w kolażach i obiektach, ale także w obrazach.
Górecki chętnie sięga po język mediów elektronicznych, współczesnej reklamy i kultury logotypu oraz takie metody wizualizacji wiedzy, jak diagramy, wykresy i modele.
Z upodobaniem stosuje metodę artystycznego recyklingu, wykorzystując istniejące już znaki i obrazy, które wydobywa z oryginalnych kontekstów, przetwarza i prezentuje w nowych konfiguracjach.
Najnowsze prace malarskie Góreckiego, w których używa silnie nacechowanych emocjonalnie elementów przynależących do rzeczywistości pozaartystycznej, to złożone konstrukcje znaczeniowe, których sens ujawnia się stopniowo, poprzez odczytywanie ich kolejnych warstw.
Prezentowane na wystawie w Muzeum Narodowym w Szczecinie obrazy, kolaże, fotomontaże i obiekty powstały na przestrzeni ostatnich 25 lat.
Motywem przewodnim wystawy jest jeden z bardziej rozbudowanych cykli w dorobku artysty. „Pizza Soldiers” to licząca 220 żołnierzy papierowa armia wycięta z opakowań po pizzy i metodą kolażu ulokowana w zaskakujących sceneriach.
Pacyfistyczny i antymilitarystyczny wydźwięk tej gorzko ironicznej serii prac punktuje cynizm ideologii neoliberalizmu i wolnego rynku, który nie cofa się przed wykorzystaniem, a nawet stymulowaniem konfliktów oraz wojen do pomnażania zysków.
Ryszard Górecki (ur. 1956 w Słubicach) – artysta interdyscyplinarny, poruszający się pomiędzy malarstwem, sztuką obiektu i instalacją. Kurator wystaw i pedagog. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze (obecnie Uniwersytet Zielonogórski).
W latach 1980–2002 stworzył i prowadził Galerię Prowincjonalną w Słubicach oraz galerię Art in CP w Collegium Polonicum UAM. W latach 1998–2005 był kuratorem programu polskiej sztuki współczesnej w Brandenburskim Muzeum Sztuki Współczesnej w Cottbus i Frankfurcie nad Odrą.
Laureat Paszportu Polityki. Kilkukrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji Kultury w Berlinie.
Zainteresowany deformowaniem nauki oraz łączeniem kultury popularnej z naukami społecznymi, historią i metajęzykiem sztuki. Eksperymentuje z przedmiotami znalezionymi i produktami konsumenckimi. Mieszka w Berlinie.
___________________________________
STETTIN/SZCZECIN – JEDNA HISTORIA. SZTUKA XIX I XX WIEKU ZE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO W SZCZECINIE
Czy Stettin i Szczecin to jedno miasto?
Chociaż właściwszym pytaniem jest to, czy historia Stettina i historia Szczecina to historia jednego czy dwóch odrębnych miast?
Na oba człony tego pytania można odpowiedzieć twierdząco: tak, to jedno miasto, bo pamięć przeszłości miasta w coraz mniejszym stopniu dzieli historyków Stettina-Szczecina; oraz: tak, to dwa odrębne miasta, pomiędzy którymi ci sami historycy dość zgodnie gotowi są wskazać oczywisty punkt nieciągłości.
A dotyczy to tyleż badaczy stettińskich-szczecińskich dziejów, co sztuki. Jeśli spojrzeć okiem nawet nie znawcy, ale miłośnika sztuki na prezentowany tu przegląd kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie, łatwo jest te nieciągłości – te luki, miejsca puste i prowokujące niewygodne pytania – wskazać.
Na przykład takie: skoro zgadzamy się, uznajemy i celebrujemy już dziś w sposób nieskrępowany to, że miasto było niemieckie, to dlaczego tak mało tu obiektów niemieckich?
Choć niewygodne, nie warto jednak chyba takich pytań przemilczać, unikać czy – tym bardziej! – zakrzykiwać. Lepiej je głośno stawiać, bo może to one właśnie stanowią istotę kolekcji, skupiają uwagę na szczelinach, z których przebija się pełna historia muzeum i miasta – niełatwa, złożona, pełna wyrw, braków i związanych z nimi doświadczeń, zarówno artystów, osób współtworzących historie instytucji, jak i pozostałych mieszkańców.
To sprawiło, że istotą wystawy stała się chęć uchwycenia tego, co bywa często niewidoczne, ponieważ nie ukazuje spójnej wersji wielkiej narracji o mieście. Dlatego też postanowiliśmy wprowadzić w losy zarówno niemieckiego i polskiego miasta oraz muzeum, jak i związanej z nim sztuki.
Na kolekcję bowiem należy spoglądać, mając w pamięci zawiłości dziejowe miasta. W związku z tym podstawowym celem przyświecającym twórcom wystawy była potrzeba stworzenia opowieści o jednym Stettinie/Szczecinie – tym przed- i powojennym, takim, który łączy polską i niemiecką historię miasta w jedną, acz złożoną z niezliczonych doświadczeń całość.
Do jego realizacji wykorzystano wybór niemieckich i polskich dzieł z XIX i XX wieku. Stanowi on dobrą reprezentację szczecińskiej kolekcji, bowiem obejmuje te okoliczności, które najlepiej oddają kluczowe meandry historii miasta, a co za tym też idzie – muzeum.
Proponowana ekspozycja to obraz drogi prowadzącej do zgody na myślenie o Szczecinie jako polskim mieście z niemiecką przeszłością (i współczesnością).
Kuratorka: Beata Małgorzata Wolska
Współorganizator: Bornholms Kunstmuseum
Partner: Dansk Kulturinstitut / Duński Instytut Kultury / Dänisches Kulturinstitut
Wsparcie: Ministerstwo Kultury / Kulturministerium 15. Juni Fonden
Wystawę można oglądać do 14 listopada 2021 roku, w budynku Muzeum Narodowego w Szczecinie, przy Wałach Chrobrego 3.
Daniel Źródlewski
rzecznik prasowy
Muzeum Narodowe w Szczecinie