55. PRZEGLĄD TEATRÓW MAŁYCH FORM KONTRAPUNKT 2021 [PROGRAM].

PRZEGLĄD TEATRÓW MAŁYCH FORM KONTRAPUNKT

Siłą Przeglądu Teatrów Małych Form KOTRAPUNKT jest wypadkowa ponad półwiecznej tradycji oraz odwaga i świeżość spojrzenia współczesnych twórców – organizatorów festiwalu oraz Jego uczestników.

Nie traci na aktualności dodana przed blisko trzema dekadami proweniencja nazwy KONTRAPUNKT. Szukając znaczenia tego słowa szybko natrafi się na termin muzyczny, który określa kompozytorską technikę polegającą na prowadzeniu kilku niezależnych linii melodycznych zgodnie z określonymi zasadami harmonii i rytmu.

Jest także konotacja literacka: powieść „Kontrapunkt” Aldousa Huxley’a, w której jedna z postaci mówi, że “istotą nowego sposobu patrzenia jest różnorodność”.

Oba przykłady metaforycznie lecz wyczerpująco określają idee oraz charakter KONTRAPUNKTU jako unikalnego przedsięwzięcia artystycznego, jednego z najważniejszych i najstarszych festiwali teatralnych w Polsce.

Przegląd Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT to wbrew nazwie interdyscyplinarny festiwal sztuki. To niezwykle wrażliwa konfrontacja rozmaitych stylistyk i języków, nie tylko scenicznych, a także zderzenie kultur, gdyż KONTRAPUNKT ma charakter międzynarodowy.

W głównym nurcie konkursowym o laury festiwalu (z wysoką pulą finansową nagród) rywalizują zespoły teatralne z całego świata.

O podobne zaszczyty w ramach OFF KONTRAPUNKTU walczą także najlepsze teatry niezależne. Całości towarzyszy bogaty interdyscyplinarny program wydarzeń towarzyszących.

Obok teatru obecna jest tu muzyka, literatura, film, sztuki wizualne oraz performance. Do tego zestawienia śmiało można dołączyć także, wyniesioną do rangi sztuki, idee Spotkania, która spaja wszelkie… kontrapunkty.

55. PRZEGLĄD TEATRÓW MAŁYCH FORM KONTRAPUNKT 2021

55 edycja Przeglądu Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT odbędzie się w Szczecinie między 3 a 12 września 2021 roku.

W głównym konkursowym nurcie Przeglądu szczecińska publiczność zobaczy, a na koniec oceni w dwustopniowym głosowaniu, dziewięć spektakli:

– „A House In Asia”, Agrupación Señor Serrano (Barcelona, Hiszpania)
– „Uncanny Valley” (Dolina niesamowitości), Rimini Protokoll (Berlin, Niemcy)
– „BigMouth” , SKaGeN, Richard Jordan Productions LTD, Theatre Royal Plymouth (Antwerpia, Belgia)
– „Virtual Ritual”, Jan Mocek (Praga, Czechy)
– „Jezus”, Nowy Teatr w Warszawie
– „I tak nikt mi nie uwierzy”, Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie
– „Zabić prezydenta”, Teatr Współczesny w Szczecinie
– „Warunki zabudowy”, Scena Robocza w Poznaniu & Teatr Cinema w Michałowicach
– „Staff only”, Biennale Warszawa

Swoje nagrody przyznają także jurorzy – Malina Prześluga – dramaturg, dr Dariusz Kacprzak – historyk sztuki oraz Zbigniew Niecikowski – aktor, reżyser, wieloletni dyrektor lalkowej Pleciuga. Narracje wszystkich konkursowych propozycji połączy motto festiwalu: PRAWDA.

Kolejny nurt – OFF Kontrapunkt – to prezentacje najlepszych spektakli niezależnych, w tym roku to dziesięć przedstawień.

– „Psujesz trochę humor wszystkim dookoła”, Teatr Zakład Krawiecki (Wrocław)
– „W dwóch językach polskich”, Teatr na Faktach (Wrocław)
– „Sticky Fingers Club”, Sticky Fingers Club (Gdańsk/, Lublin)
– „Misterium Buffo”, Orbis Tertius (Poznań)
– „Spektakl dyplomowy, czyli kilka piosenek o przemocy w teatrze”, Teatr Nowy Proxima (Kraków)
– „Kuracjuszki”, Stowarzyszenie Pedagogów Teatru (Wrocław)
– „Rodzina”, Circus Ferus (Poznań)
– „Ludzie/Psy”, Fundacja Analog (Warszawa)
– „Usta/Lenia”, Terminus A Quo (Nowa Sól)
– „I Come To You River: Ophelia Fractured” ( wersja II), Studio Kokyu (Wrocław)

Przedstawienia tego nurtu także rywalizują w konkursie. W tym roku oceniać będą – Paulina Skorupska – teatrolożka, Jolanta Krukowska – współzałożycielka legendarnej Akademii Ruchu oraz Adam Karol Drozdowski – krytyk teatralny.

W programie Kontrapunktu także wiele wydarzeń towarzyszących, między innymi teatralny eksperyment „White Rabbit, Red Rabbit” Nassima Soleimanpoura, spektakl kulinarny Giena Mientkiewicza, nowa produkcja Fundacji pod Sukniami czy Stowarzyszenia Kamera.

Będzie opowieść o Ludwiku Margulesie – Polaku, który zrewolucjonizował meksykański teatr. Będzie też całodzienna ekspedycja do nowopowstałego Ośrodka Rampa Kultury i Twierdza Design w Goleniowie.

Zaplanowano także kilka koncertów, wśród nich Ensemble Kompopolex czyli wrocławskie trio specjalizujące się w muzyce najnowszej, wykonujące utwory zaangażowane i angażujące.

Autorką tegorocznej identyfikacji wizualnej Przeglądu jest Karolina Gołębiowska.

Sprzedaż biletów startuje już 9 sierpnia 2021 na platformie www.bilety.fm.

_______________________________

NURT KONKURSOWY

„A House In Asia”, Agrupación Señor Serrano (Barcelona, Hiszpania)
„Uncanny Valley” (Dolina niesamowitości), Rimini Protokoll (Berlin, Niemcy)
„BigMouth” , SKaGeN, Richard Jordan Productions LTD, Theatre Royal Plymouth (Antwerpia, Belgia) „Virtual Ritual”, Jan Mocek (Praga, Czechy)
„Jezus”, Nowy Teatr w Warszawie
„I tak nikt mi nie uwierzy”, Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie
„Zabić prezydenta”, Teatr Współczesny w Szczecinie
„Warunki zabudowy”, Scena Robocza w Poznaniu & Teatr Cinema w Michałowicach
„Staff only”, Biennale Warszawa

Po sukcesie multimedialnego przedstawienia „Birdie” w 2019 roku do Szczecina powracają Hiszpanie z Agrupación Señor Serrano. Tym razem zaprezentują „A House In Asia”, w którym stawiają pytanie o prawdę. Pytają co jest faktem, a co jedynie medialną informacją.

Niemiecki Rimini Protokoll pokaże „Uncanny Valley” – spektakl wykonany przez… robota. Zewnętrzne podobieństwo do istot ludzkich sprawia, że łatwiej nam zaakceptować maszyny.

A jednak jeśli maszyna za bardzo przypomina człowieka, zaczynamy odczuwać nieufność. Zatem artyści pytają czym jest człowiek, a czym jest maszyna?

Kolejny powrót na Kontrapunkt – Valentijn Dhaenens z belgijskiego SKaGeN tym razem odda hołd 2500 lat tradycji oratorstwa.

Genialnie splatając razem fragmenty przełomowych przemówień postaci takich jak Wielki Inkwizytor, Sokrates, Mohammed Ali i Osama Bin Laden, Bigmouth pokaże, że chwyty retoryczne… niewiele się zmieniły.

Jan Mocek z Czech w „Virtual Ritual” przeniesie widzów do równoległego świata video gier online (MMOG). Twórcy zadadzą także kilka trudnych pytań: Jakie normy, zasady i kody można przekroczyć w wirtualnej przestrzeni? A jakie w rzeczywistości? Jaką rolę odgrywają reguły gier w naszym społeczeństwie?

W „Jezusie” Nowego Teatru w Warszawie artyści wykorzystają punkt styku religii i sztuki, by za pomocą teatru opowiedzieć o własnym, współczesnym rozumieniu radykalnych nauk Jezusa i o związanych z nim potrzebach i tęsknotach.

„I tak nikt mi nie uwierzy” w wykonaniu zespołu Teatru im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie inspirowany jest losami Barbary Zdunk – ostatniej kobiety w Europie spalonej na stosie. Jej historia ukazuje, jak podważa się wiarygodność kobiet, zarówno w czasach procesów o czary, jak i dziś.

Kolejna konkursowa prezentacja to monodram szczecinianina Arkadiusza Buszki „Zabić prezydenta” zrealizowany w Teatrze Współczesnym. Spektakl o Eligiuszu Niewiadomskim, zabójcy pierwszego prezydenta RP Gabriela Narutowicza jest próbą zrozumienia człowieka, szukania analogii, odniesień do współczesności i poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie – jaki jest właściwy klucz do zrozumienia istoty tego zabójstwa?

Arti Grabowski i Zbigniew Szumski pokażą projekt z pogranicza teatru plastycznego i performansu. W „Warunki zabudowy” przygotowane przez Scenę Roboczą w Poznaniu we współpracy z Teatrem Cinema w Michałowicach to historia budowniczego placów i murów podziałów, próbującego odczarować wydarzenia z Placu Niebiańskiego Spokoju z 1989 roku, Trzech Kultur z 1968 roku, a także Murów: berlińskiego, palestyńskiego, chińskiego, meksykańskiego.

Ostatni z konkursowych spektakli to propozycja Biennale Warszawa „Staff only”. W projekcie twórcy korzystają z osobistego doświadczenia zaproszonych migrantek-artystek i migrantów-artystów, żeby móc mierzyć się z koniecznością przedefiniowania znaczenia bycia aktorem i mieszkańcem Polski.

______________________________________

OFF KONTRAPUNKT

„Psujesz trochę humor wszystkim dookoła”, Teatr Zakład Krawiecki (Wrocław)
„W dwóch językach polskich”, Teatr na Faktach (Wrocław)
„Sticky Fingers Club”, Sticky Fingers Club (Gdańsk, Lublin)
„Misterium Buffo”, Orbis Tertius (Poznań)
„Spektakl dyplomowy, czyli kilka piosenek o przemocy w teatrze”, Teatr Nowy Proxima (Kraków)
„Kuracjuszki”, Stowarzyszenie Pedagogów Teatru (Wrocław)
„Rodzina”, Circus Ferus (Poznań)
„Ludzie/Psy”, Fundacja Analog (Warszawa)
„Usta/Lenia”, Terminus A Quo (Nowa Sól)
„I Come To You River: Ophelia Fractured” ( wersja II), Studio Kokyu (Wrocław)

„Psujesz trochę humor wszystkim dookoła” wrocławskiego Teatru Zakład Krawiecki jest próbą pochylenia się nad problemem zaburzeń psychicznych i systemem lecznictwa psychiatrycznego w Polsce.

Spektakl „W dwóch językach polskich” Teatru na Faktach, także z Wrocławia, to podróż przez współczesną Polskę – strefę wolną od polskiego języka migowego, strefę wolną od tłumaczy, wreszcie strefę wolną od Głuchych.

Z kolei „Sticky Fingers Club” stołecznej formacji o takiej samej jak tytuł nazwie , to spektakl o ponoszeniu porażki, gdzie postacie zawsze stanowią drugi plan. Notorycznie zajmują czwarte miejsce, a w walce o Oscara konkurują z niedoścignioną Meryl Streep.

„Misterium Buffo” Orbis Tertius z Poznania to ostatni spektakl zmarłego w 2020 roku Lecha Raczaka. Opowiada fragmenty Świętej Historii. Spektakl jest pełen miłości i podziwu do bohatera większości opowieści – Jezusa z Nazaretu, ale jednocześnie krytyki doczesnego kształtu zinstytucjonalizowanej religii.

„Spektakl dyplomowy, czyli kilka piosenek o przemocy w teatrze” w wykonaniu Teatru Nowego Proxima z Krakowa traktuje o jednej z ulubionych rozrywek twórców teatralnych – moralizowaniu. Dotyka głośnych ostatnio wątpliwości: czy twórcy są jednakowo surowi dla samych siebie podczas procesu pracy?

„Kuracjuszki” wrocławskiego Stowarzyszenie Pedagogów Teatru to spektakl, dla którego punktem wyjścia jest historia obozu internowania dla kobiet w Gołdapi w roku 1982. To opowieść o oporze, aktywizmie, tworzeniu społeczności, walce i emancypacyjnej wspólnocie.

Poznaniacy z Circus Ferus pokażą „Rodzinę” i w sarkastyczny sposób przyjrzą się strukturze i relacjom rodzinnym, jednocześnie zgłębiając perspektywę wielopokoleniową.

„Ludzie/Psy” warszawskiej Fundacji Analog to spektakl a zarazem eksperyment społeczny. Opowiada o psach z perspektywy człowieka i o ludziach, z perspektywy psa.

„Usta/lenia” to kolejny autorski spektakl Edwarda Gramonta lidera i założyciela Terminus A Quo z Nowej Soli, w którym autor demaskuje obyczajowość polską, tym razem poprzez sięgnięcie do legendy o Robin Hodzie.

W spektaklu „I Come to You River: Ophelia Fractured” Studio Kokyu z Wrocławia podejmuje próbę ponownego opowiedzenia historii Ofelii, tym razem głosami współczesnych, młodych kobiet, które szukają odpowiedzi na pytanie o przekaz, jaki dziś płynie z badania tej postaci, tak mocno zakorzenionej w naszej kulturze.

______________________________________

WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE

„White Rabbit, Red Rabbit” Nassim Soleimanpour (Iran/Niemcy)

W “White Rabbit, Red Rabbit” za każdym razem gra inny aktor. Ten spektakl nie potrzebuje ani reżysera, ani scenografii. Spektakl Irańczyka Nassima Soleimanpoura robi furorę na całym świecie.

Mimo że jego autor nie może opuścić swojego kraju – jego tekst zjechał już prawie całą Europę Zachodnią, został pokazany na scenach w ponad 20 miastach na świecie, zagrany w 10 różnych językach.

Pod pozornie błahą historyjką o przemianie białego królika w czerwonego, kryje się o wiele bardziej skomplikowana narracja.

Autor chce opowiedzieć o doświadczeniu swojego pokolenia, któremu przyszło żyć w Iranie. Pragnie pokazać okrutność świata rządzonego przez konkurujące ze sobą elity władzy. “To oszałamiający kawałek teatru, pobudzający do myślenia i moralnie niepokojący.

Siła słów tej sztuki jest wspaniałym testamentem, świadectwem przekraczającym wszelkie granice (kultur, państw). W pełni zasługuje na pięć gwiazdek” – napisano we “Fringe Review” po ubiegłorocznej prezentacji spektaklu w Brighton.

Ensemble Kompopolex (Wrocław) – koncert inauguracyjny
Ensemble KOMPOPOLEX to trio specjalizujące się w muzyce najnowszej. Wykonują utwory zaangażowane i angażujące, często porzucają swoje instrumenty na rzecz kabli, keyboardów, tańca i śpiewu. W jego skład wchodzą Aleksandra Gołaj (perkusja), Rafał Łuc (akordeon) i Jacek Sotomski (komputery).

„Margules – Nieobecność”
Teatr in Vitro (Lublin)
reżyseria: Łukasz Witt-Michałowski
Czy komuś z Was znane jest nazwisko Margules? Ludwik Margules? Brzmi obco, egzotycznie, nie po polsku. Tymczasem w Meksyku, każdy kto otarł się o teatr kojarzy go z Polską i największymi reformatorami teatru współczesnego., wymieniając na jednym oddechu w szeregu tak rozpoznawanych twórców polskich, jak Kantor czy Grotowski.

Kolejne jego realizacje teatralne dzieliły publiczność na tych, którzy już je widzieli i tych, którzy jeszcze ich nie widzieli. Zmarł w 2006 roku.

Wszystkie wielkie nazwiska współczesnego meksykańskiego teatru i filmu uważają Margulesa za artystę, który ma gigantyczny wpływ na ich rozwój.

Do dzisiaj polska krytyka teatralna i polscy historycy teatru nie zauważyli obecności Margulesa na mapie teatralnej świata. Ten spektakl jest wynikiem ekspedycji zrodzonej z potrzeby umieszczenia tego wybitnego twórcy w należnym mu miejscu.

„A ja żyję bardzo”
reżyseria: Ewa Galica
występują: Romek Zańko, Paweł Niczewski

,,A ja żyję bardzo” to wzruszająca podróż przez świat wykreowany przez szczecińskiego poetę Piotra Gęglawego. Aktor Profesjonalny i Aktor Nieprofesjonalny spotykają się na scenie, by ożywić postaci i historie opisane w wierszach.

Poznamy Pingwiny, które uczą fruwać Anioły; razem z Ziemniakiem zakochamy się w Grubej Cebuli, a z Wilkiem Adamem, który bał się bać wybierzemy się na wycieczkę do sklepu zoologicznego.

Co wyniknie ze zderzenia tak różnych światów i wrażliwości? Czy teatr ma moc wskrzeszania tych, którzy odchodzą z naszego życia?

1888. Willa miłości”
Willa Lentza – szczecińska instytucja kultury
Twórcy spektaklu uważają, że: Między prawdą, a fantazją w miłości istnieje nikła granica. Między prawdą, a przypuszczeniem w opowieści istnieje kwestia interpretacji.

Dawniej i dziś kochankowie skrywają swoje sekrety. Jak poradzić sobie z tym, co nieoczekiwane? Kiedy 
i jak postawi granice w relacji? Zajrzyjmy do wnętrza Willi Lentza, aby dowiedzie się więcej o tajemnicy tej rodziny i zachwyci się wnętrzem tego niezwykłego domu.

Willa Lentza, to willa przestrzeni ludzkich związków i architektury. Zaznaczają przy tym, iż: Nasze intencje były szczere. Zmierzaliśmy do prawdy.

Chcieliśmy poznać najgłębiej ukryte sekrety rodu Lentzów i ich domu. Zbieraliśmy rozproszone fakty z ich życia, ocenialiśmy poszlaki, snuliśmy domysły.

Układanka jaka ukazała się naszym oczom, najpierw nas zdziwiła. Potem przeraziła, następnie zamierzaliśmy wszystko ukryć. Po długim namyśle – decyzja: nie wolno tego chować w tajemnicy.

„Czekając na gwiazdkę – farsa gastronomiczna”
Scenariusz i reżyseria: Gieno Mientkiewicz
Muzyka: Krzysztof Baranowski
Obsada: , Iwona Niemczewska, Andrzej Szylar, Gieno Mientkiewicz

Zagotowało się na scenie. Gotowanie, czy to jedzenie na żywo, nie po raz pierwszy pojawia się na scenie, warto wspomnieć choćby szarlotkę w Danucie W. w warszawskim Teatrze Polonia, czy Kolację na cztery ręce w szczecińskim Teatrze Polskim.

Ot, kolejny popis kulinarny, jakich pełno w centrach handlowych, pomyśli wielu przybyłych, może tylko bardziej nadęty i teatralny.

Otóż nie, aktorzy, gdyż kreacja sceniczna kucharzy upoważnia do tego, aby zaliczyć ich do tego szacownego grona, porwaą publiczność w świat, którego właściwie nikt się nie spodziewał, bo nikt takiego świata nie zna.

To tak, jakby w podróż do zaklętych rewirów gastronomii zabrali nas Kapuściński z Himilsbachem pod rękę.

Kucharze-aktorzy znają się, wszyscy są członkami elitarnej grupy Śledziożerców, urządzającej sobie od osiemnastu lat nieco tajne spotkania wokół dań ze śledzi.

Każdy z nich ma za sobą długą i krętą często drogę kariery, nieobca jest im również scena, głównie kabaretowa. Audytorium nie jest dla nich czymś stresującym, a umiejętności zarządzania bałaganem mają wyćwiczone do perfekcji.

„Czy mnie lubisz doktorze”
Podziemna Scena Teatralna Stowarzyszenia Kamera, monodram Michała Przybyszewskiego

reżyseria: Arkadiusza Buszko
współpraca reżyserska: Wojciech Sandach
muzyka: Michał Przybyszewski
multimedia: Anna Wiśniewska, Krzysztof Kuźnicki
scenografia: Ela Blanka, Krzysztof Kuźnicki
Produkcja Stowarzyszenie Kamera

scenariusz inspirowany opowiadaniem I. Yaloma „Monogamia terapeutyczna”

„Czy mnie lubisz doktorze “pokazuje proces terapeutyczny pogrążonej w depresji kobiety.  Terapeuta wchodząc w skórę bohaterki utożsamia się z nią i zabiera widza w świat jej  problemów – traum, samotności, niepowodzeń, gdzie każdy dzień jest walką od nowa.

Jest to opowieść o współczesnym człowieku i jego cierpieniach. Choroba umysłu jest  rozkładana na czynniki pierwsze, obnażając jego słabość i bezbronność.

Widz ma okazję uczestniczyć w tajemnym procesie terapii i doświadczyć siły rzeczywistego czynnika terapeutycznego jakim jest … relacja

WIZYTA STUDYJNA W GOLENIOWSKIM OŚRODKU RAMPA KULTURY I TWIERDZA DESIGN

„Ghost Dance”
Teatr Brama (Goleniów)
reżyseria: Daniel Jacewicz
występują: Jenny Crissey, Joanna Kalinowska, Edyta Rogowska, Aleksandra Ślusarczyk, Patryk Bednarski, Maciej Ratajczyk, Wojciech Rosiński, Oliwier Szałagan

Taniec ducha był rytuałem, będącym wyrazem głębokiego kryzysu cywilizacyjnego Indian w Ameryce Północnej pod koniec XIX wieku, gdy cywilizacja zachodnia zdominowała życie Indian. Zakazany taniec wykonywano w nadziei na Wielką Przemianę, która miała być końcem obecnego świata.

W beznadziei czasów tańczono wierząc, że los się odmieni. Taniec został skutecznie zabroniony, co wiązało się z haniebną eksterminacją ludności i wymarciem kolejnej kolebki cywilizacji.

Był to jeden z wielu krzyków rozpaczy wobec rozprzestrzeniającej się fali okrucieństwa kapitalizmu. Spektakl jest symbolicznym przywołaniem rytuału w obronie wymierających wartości.

Jest to nasz akt nadziei w czasach, gdy kolejny obrót koła historii wydaje się nie do zatrzymania. Każde pokolenie wymaga poświęceń i sztandarów wartości, które biją w rewolucyjnych sercach naiwnych idealistów.

Od wielu lat rewolucja w umysłach jest strażnicą i manifestem wartości w obronie mniejszości. Wpisujemy się w mniejszość, która swój głos musi podnieść w obronie samych siebie.

„Ghost dance” jest działaniem muzyczno- teatralnym. Spektakl inspirowany twórczością własną oraz Allena Ginsberga, Patti Smith, twórczością ludową wymierających cywilizacji i manifestami antykapitalistycznymi.

PROGRAM_10_08_2021

Daniej Źródlewski