Tribowski & Radke last minute!
Tylko do najbliższej niedzieli, 8 kwietnia 2018 roku, w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej można oglądać dwie arcyciekawe malarskie wystawy „Ptak bez przestrzeni. Georg Johann Tribowski – wczesne obrazy” i „Marek Radke. Złoto, srebro, oraz…”.
ZŁOTO, SREBRO, ORAZ… MAREK RADKE.
Marek Radke, przywołując słowa Bożeny Kowalskiej, jest artystą o wyjątkowej wrażliwości kolorystycznej, połączonej z subtelną, nieśmiałą poetyką. Barwa, forma, obiekt i przestrzeń to cztery najważniejsze cechy jego sztuki.
Często dochodzi do nich jeszcze piąty element – światło ultrafioletowe skierowane na fluoroscencyjne farby dodaje dziełom kolejnego wymiaru i odmienne możliwości percepcji.
Zaczynał jako malarz. Stopniowo, wprowadzając zasadę modularności, doszedł do budowania obiektów i układów przestrzennych. Radke tworzy abstrakcyjne geometryczne kompozycje malarskie, obiekty i instalacje, które nazywa „obrazo-obiektami”.
Jest również autorem cyklów prac inspirowanych konkretnymi tematami, obrazów sprowadzonych do syntezy.
Wystawa „Złoto, srebro oraz…” prezentowana w Muzeum Narodowym w Szczecinie od 11 stycznia do 8 kwietnia 2018 roku, to najnowszy cykl prac artysty, pierwszą odsłonę miał w Kunstverein Oerlinghausen w 2017.
„Marek Radke stwarza intrygujący, kolorowy świat, przemawiający w równym stopniu do emocji i intelektu, otwierając jednocześnie przestrzenie do stawiania pytań. Co wydarzy się, kiedy barwy i kształty będą miały własne znaczenia?
Gdy jeden kolor uzyska szczególną, nadrzędną wartość, będzie mógł wznieść się ponad pozostałe w znaczeniu mitologicznym, materialnym lub nawet – jeżeli chodzi o jego ingrediencje – ekonomicznym?
Artysta, mając przed oczyma ten obszar zagadnień, w cyklu „Złoto, srebro oraz…” śledzi możliwości, siłę promieniowania oraz oddziaływanie tych metali szlachetnych. […] Czy srebro budzi w nas inne emocje niż tak samo błyszczący grafit, a dzieło wykonane w złocie właśnie z tego powodu jest droższe? Czy dzieło sztuki w kolorach tych kruszców promienieje bardziej niż dzieło w barwach czerwieni i błękitu, a jeżeli tak – co w nim promienieje: złoto i srebro czy też powiązane z nimi skojarzenia i idee? Innymi słowy: co właściwie stanowi o wartości złota i srebra? […]”
(Alexandra Sucrow, fragment tekstu z katalogu wystawy „Złoto, srebro oraz…”, Szczecin 2018).
Marek Radke – urodził się w Olsztynie w 1952. W latach 1972–1978 studiował sztukę i pedagogikę na Uniwersytecie Gdańskim i na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W 2008 roku otrzymał stypendium The Pollock-Krasner Foundation (Nowy Jork, USA). W 2012 został laureatem Art Prize of the Kunstverein Paderborn oraz Sparkasse Paderborn-Detmold. Jego dziedziny twórczości to malarstwo, instalacja, fotografia i rysunek. Mieszka i tworzy w Bad Driburg w Niemczech.
W 2002 roku był kuratorem i uczestnikiem międzynarodowej wystawy „Kompakt – Konkret – Konstruktiv” w Muzeum Narodowym w Szczecinie. Ekspozycja składała się z prac kilkudziesięciu artystów świadomie operujących miniaturą, dzieł mieszczących się w pudełku od płyty kompaktowej.
Brał udział w licznych wystawach indywidualnych i grupowych, m.in. w: Austrii, Belgii, Czechach, Finlandii, Francji, Holandii, Japonii, Niemczech, Łotwie, Polsce, Południowej Afryce, Słowacji, USA, Węgrzech, Włoszech. Współpracuje z liczącymi się galeriami, m.in. w Kolonii, Antwerpii i Nowym Jorku.
www.art-radke.eu
PTAK BEZ PRZESTRZENI. GEORG JOHANN TRIBOWSKI – WCZESNE OBRAZY
Wpisując się w cykl monograficznych wystaw poświęconych artystom niemieckiego Szczecina (Bernhard Heiliger, 1998; Mac Zimmermann – surrealnie, 2012), a zarazem ekspozycji przybliżających początki polskiej polityki kulturalnej miasta (Organizmy pionierskie, 2015; Daleko od Moskwy, 2016), Muzeum Narodowe w Szczecinie przygotowało pokaz dzieł Georga Johanna Tribowskiego (1935–2002).
W odróżnieniu od poprzednich retrospektyw malarza (Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn, 2009; Dom Kultury, Dobrodzień, 2009; Muzeum Edyty Stein, Lubliniec, 2010; Galeria Krytyków „Pokaz”, Warszawa, 2012; Prom Kultury Saska Kępa, Warszawa 2013) – urodzonego w Gdyni w niemiecko-kaszubskiej rodzinie, przesiedlonego tymczasowo do Szczecina po zakończeniu II wojny światowej – obecna inicjatywa dotyczy wyłącznie zagadnienia młodzieńczej twórczości.
Prezentowane są przede wszystkim wczesne obrazy, powstałe do momentu opuszczenia przez Tribowskiego Polski w 1964 roku. Dziełom z tego formatywnego okresu towarzyszą odpowiadające im chronologicznie prace innych szczecinian, głównie nauczycieli tutejszego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych, do którego Tribowski uczęszczał w latach 1951–1956.
Szczególną rolę w procesie jego artystycznego kształtowania odegrał dr Leopold Kusztelski – poznański mediewista, przedwojenny kustosz Muzeum Miejskiego w Toruniu, pierwszy wojewódzki konserwator zabytków polskiego Szczecina.
Odwołany z tego ostatniego stanowiska przez władze komunistyczne pod zarzutem wojennej kolaboracji z Niemcami, niespełna półtora roku od objęcia urzędu, Kusztelski stał się banitą w obcym mieście, współdzieląc z Tribowskim los wroga ludu.
Bliski kontakt przyszłego malarza z historykiem sztuki – imającym się różnych zajęć: motorniczego, młodszego konserwatora Muzeum Pomorza Zachodniego, nauczyciela i felietonisty – z całą pewnością wpłynął w zasadniczy sposób na charakter sztuki gdynianina.
Wyalienowany ze względów narodowościowych, Tribowski uniezależnił się od mechanizmów oficjalnej polityki kulturalnej, podejmując zlecenia ze strony polskiego Kościoła katolickiego. Eskapistyczne podłoże miało także skupienie się na problemie martwej natury oraz dialogu z mistrzami – dawnymi i klasykami modernizmu.
Obydwie kwestie były rozwijane w późniejszym okresie hamburskim. Wystawa Ptak bez przestrzeni nie tylko wskazuje źródła formalne i ikonograficzne œuvre Tribowskiego.
Analogicznie do ekspozycji Daleko od Moskwy, przypominającej sylwetkę zapomnianej dyrektorki szczecińskiego muzeum Natalii Pacanowskiej-Haltrecht, akcentuje rolę kolejnego szczecińskiego teoretyka.
oprac. dr Szymon Piotr Kubiak
Marek Radke:
Georg Johann Tribowski:
Daniel Źródlewski Rzecznik Prasowy