PTAK BEZ PRZESTRZENI Georg Johann Tribowski – wczesne obrazy w Muzeum Narodowym w Szczecinie.
Muzeum Narodowe w Szczecinie–Muzeum Sztuki Współczesnej ul. Staromłyńska 1
wernisaż: 26 stycznia 2018 (piątek), godzina 18.00
wystawa czynna: od 27 stycznia do 8 kwietnia 2018
kurator: dr Szymon Piotr Kubiak
organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie
dalsze miejsca ekspozycji:
– Centrum Promocji Kultury w Dzielnicy Praga Południe m. st. Warszawy
– Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
– Galeria Gdyńskiego Centrum Filmowego
Wpisując się w cykl monograficznych wystaw poświęconych artystom niemieckiego Szczecina (Berhard Heiliger, 1998; Mac Zimmermann – surrealnie, 2012), a zarazem ekspozycji przybliżających początki polskiej polityki kulturalnej miasta (Organizmy pionierskie, 2015; Daleko od Moskwy, 2016), Muzeum Narodowe w Szczecinie przygotowało pokaz dzieł Georga Johanna Tribowskiego (1935–2002).
W odróżnieniu od poprzednich retrospektyw malarza (Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn, 2009; Dom Kultury, Dobrodzień, 2009; Muzeum Edyty Stein, Lubliniec, 2010; Galeria Krytyków „Pokaz”, Warszawa, 2012; Prom Kultury Saska Kępa, Warszawa 2013) – urodzonego w Gdyni w niemiecko-kaszubskiej rodzinie, przesiedlonego tymczasowo do Szczecina po zakończeniu II wojny światowej – obecna inicjatywa dotyczy wyłącznie zagadnienia młodzieńczej twórczości.
Prezentowane są przede wszystkim wczesne obrazy, powstałe do momentu opuszczenia przez Tribowskiego Polski w 1964 roku. Dziełom z tego formatywnego okresu towarzyszą odpowiadające im chronologicznie prace innych szczecinian, głównie nauczycieli tutejszego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych, do którego Tribowski uczęszczał w latach 1951–1956.
Szczególną rolę w procesie jego artystycznego kształtowania odegrał dr Leopold Kusztelski – poznański mediewista, przedwojenny kustosz Muzeum Miejskiego w Toruniu, pierwszy wojewódzki konserwator zabytków polskiego Szczecina.
Odwołany z tego ostatniego stanowiska przez władze komunistyczne pod zarzutem wojennej kolaboracji z Niemcami, niespełna półtora roku od objęcia urzędu, Kusztelski stał się banitą w obcym mieście, współdzieląc z Tribowskim los wroga ludu.
Bliski kontakt przyszłego malarza z historykiem sztuki – imającym się różnych zajęć: motorniczego, młodszego konserwatora Muzeum Pomorza Zachodniego, nauczyciela i felietonisty – z całą pewnością wpłynął w zasadniczy sposób na charakter sztuki gdynianina.
Wyalienowany ze względów narodowościowych, Tribowski uniezależnił się od mechanizmów oficjalnej polityki kulturalnej, podejmując zlecenia ze strony polskiego Kościoła katolickiego. Eskapistyczne podłoże miało także skupienie się na problemie martwej natury oraz dialogu z mistrzami – dawnymi i klasykami modernizmu.
Obydwie kwestie były rozwijane w późniejszym okresie hamburskim. Wystawa Ptak bez przestrzeni nie tylko wskazuje źródła formalne i ikonograficzne œuvre Tribowskiego.
Analogicznie do ekspozycji Daleko od Moskwy, przypominającej sylwetkę zapomnianej dyrektorki szczecińskiego muzeum Natalii Pacanowskiej-Haltrecht, akcentuje rolę kolejnego szczecińskiego teoretyka.
oprac. dr Szymon Piotr Kubiak
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Daniel Źródlewski
Rzecznik Prasowy Muzeum Narodowego w Szczecinie
