Sześć miesięcy na zgłoszenie nabycia spadku, ale od kiedy? Prawnicy ze Świnoujścia Lipcowie radzą.
Na wstępie chcemy zaznaczyć, że wybór tematu do dzisiejszego tekstu nie jest przypadkowy, bowiem kolejny raz spotykamy się z wątpliwościami obdarowanych, czy spadkobierców kiedy i czy w ogóle zgłaszać otrzymane dobrodziejstwa fiskusowi.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn wprowadza obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym w związku z otrzymanymi środkami w wyniku dziedziczenia bądź darowizny. Szczęśliwiec ma 6 miesięcy na zgłoszenie urzędowi nabycia spadku, ale od kiedy właśnie należy liczyć termin?
Pół roku biegnie od uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, czy zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Takie postanowienie nie zawiera w swej treści zapisów o tym co komu przypadło, a zaledwie określa, że nastąpiło dziedziczenie w określonym ułamku.
Niestety żeby móc skorzystać na przykład ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 4a ustawy należy złożyć w urzędzie formularz: zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych SDZ2. Ten formularz musi zostać nadany przed upływem sześciu miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia.
Gdy termin upłynie uprawnienie do zwolnienia z tytułu bliskiego pokrewieństwa – przewidziane w art. 4a – wygasa i nie będzie możliwe skorzystanie z niepłacenia podatku. Wtedy urząd wyda decyzję wymiarową, w której na podstawie ustawowego algorytmu wyliczy podatek jak dla podmiotów zaliczanych do pierwszej grupy podatkowej. Podatek zostanie pomniejszony o kwotę wolną od opodatkowania (aktualnie dla pierwszej grupy podatkowej jest to kwota 9637 zł).
Spadkobierca będzie musiał zapłacić podatek, mimo że ustawodawca przewidział dla tej osoby możliwość skorzystania ze zwolnienia. Syn, który otrzyma spadek po matce może nie płacić podatku jeśli poinformuje o nabyciu urząd w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzenia nabycia spadku albo zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia.
Dla obdarowanych, którzy otrzymali środki w wyniku zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego nie ma obowiązku informowania urzędu skarbowego-robi to notariusz, przesyłając odpis aktu notarialnego.
Niniejszy tekst powstał na gruncie spadkobrania przez syna po matce stale zamieszkałej w USA. W Ameryce rzecz jasna obowiązuje inne prawo w zakresie spadkobrania, a co za tym idzie są inne instytucje – nieznane polskiej ustawie – które pozwalają nabyć spadek.
W takiej sytuacji, aby stwierdzić czy spadkobierca zobowiązany jest do zapłaty podatku należy sprawdzić czy w chwili śmierci spadkodawcy zamieszkiwał na terenie Polski, a dla dochowania sześciomiesięcznego terminu na skorzystanie ze zwolnienia trzeba zweryfikować od kiedy półroczny termin rozpoczyna bieg.
Może być to nieco skomplikowane z uwagi na to, że w prawie amerykańskim nie występują postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i akt poświadczenia dziedziczenia. Należy więc ustalić – z całą pewnością – jaki akt prawa amerykańskiego powoduje definitywne nabycie spadku przez spadkobiercę.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym możliwe będzie wyliczenie terminu końcowego uprawniającego spadkobiercę do skorzystania ze zwolnienia od nabycia spadku – w tym przypadku – po matce.
W opisanym stanie spadkobierca spóźnił się ze zgłoszeniem do urzędu co spowodowało powstanie obowiązku podatkowego, który wcale nie musiałby powstać.
Spadkobierca argumentował, że w jego ocenie dochował terminu bowiem poinformował skarbówkę w terminie 6 miesięcy od faktycznego otrzymania środków. Ustawa jednak wyraźnie nakazuje poinformować urząd w terminie 6 miesięcy od prawomocnego nabycia spadku.
Data faktycznego otrzymania spadku nie ma dla urzędu znaczenia…a szkoda bo tłumaczenie spadkobiercy było całkiem racjonalne i w pewnym sensie zrozumiałe.
Warto korzystać ze zwolnień od podatku bo jest ich stosunkowo niewiele i stanowią one wyjątek od generalnej zasady opodatkowania.
Prawnicy
Marta Lipiec – tel.: 693 642 894
Łukasz Lipiec – tel.: 512 321 524
ul. Paderewskiego 24 b, Świnoujście